Еуразиялық интеграциялық процестердің ерекшеліктері

ЕАЭО құрылуы бастапқыда әлемдік экономикада бәсекелестік артықшылықтарды бірлесіп қамтамасыз ету міндетімен байланысты болды. Алайда, бүгінде бұл мәселенің шешімі дәйексіз жүзеге асырылып жатқандығы айқын бола бастады. Мақаланың мақсаты – жүйелік талдау негізінде интеграциялық процестердің дамуындағы жүйеліліктің жоқтығын анықтайтын негізгі факторларды зерттеу. Олардың көрінісі көп жағынан экономикалық аспектілерден гөрі саяси аспектілердің басым болуымен анықталады деген қорытынды жасалды. Шынында да, соңғы жылдардағы тәжірибе көрсеткендей, Еуразиялық экономикалық одақ жеткіліксіз қарқынмен дамып келеді және мәлімделген мақсаттар мен принциптерге ішкі қайшылықтарсыз емес. Атап айтқанда, олар 2025 жылға дейінгі кезеңге арналған ұзақ мерзімді даму стратегиясын қалыптастыру кезінде әшкере болды. Соңғы жылдары саяси аспектілер алдыңғы қатарға шығып, таза экономикалық күн тәртібін ысырып тастағанын мойындау керек. Сонымен қатар, ЕЭК біртұтас валюта мен бірыңғай ұлттықтан жоғары банк идеясынан басқа денсаулық сақтау, білім беру және басқа да әлеуметтік даму салалары сияқты ұлттан тыс реттеуде өз өкілеттіктерін кеңейтуді табандылықпен алға жылжытуда. Бұл, біздің ойымызша, одақ үшін негізгі қауіп. Сонымен бірге, белгілі әлемдік интеграциялық бірлестіктердің табысты дамуы экономикалық интеграция принциптерінің сөзсіз басымдығына негізделген. Автор бірлестіктің тұрақты дамуын қамтамасыз ету, мүше мемлекеттердің теңгерімді мүдделерін ескере отырып және ықтимал тәуекелдерді азайту бойынша ұсыныстар жасалады.

1. Клоцвог Ф., Сухотин А., Чернова Л. Прогнозирование экономического развития России, Беларуси, Казахстана и Украины в рамках единого экономического пространства // Проблемы прогнозирования. – 2009. – № 4. – С. 26–36.

2. Ивантер В., Геец В. Оценка народнохозяйственных последствий создания единого экономического пространства и присоединения к нему Украины // Проблемы прогнозирования. – 2012. – № 3. – С. 3–28.

3. Глазьев С. Итоги и перспективы интеграционных процессов на постсоветском пространстве: // www.glazev.ru/econom_polit/295.

4. Барышников Д. Экономическая необходимость в интеграции ЕАЭС: // http://eurasiaforum.ru/blog/185.

5. ИА «NewTimes.kz», 20.05.2020: // https://newtimes.kz/politika/110598.

6. Подкина К. ЕАЭС: анализ текущего состояния и перспективные векторы сотрудничества // Вестник Челябинского государственного университета. – 2019. – № 9(431). Экономические науки. Вып. 66. – С. 217–224.

7. Касым-Жомарт Токаев: Суд ЕАЭС должен полностью выполнить свое предназначение / МИА «KAZINFORM», 1.10.2019: // https://www.inform.kz/ru/_a3571144.