Мүдделер қақтығысын алдын алу: мемлекеттік қызметте сыйлық беру мен алу саясаты
https://doi.org/10.46914/1562-2959-2020-1-4-279-285
Аңдатпа
Мақалада мүдделер қақтығысы және оны алдын алу мәселесі қозғалып жатыр. Жалпы мүдделер қақтығысының бірінші қаупі мемлекеттік қызметшілердің жеке мүдделері мен қоғамдық мүдделердің арасындағы балансты бұзуында жатыр. Ал екінші қаупі боп мүдделер қақтығысы қоғамдық сенімді және мемлекеттік шенеуніктердің адалдығы мен бейтараптығына деген сенім деңгейін төмендетеді. Осы мақалада Қазақстандағы мүдделер қақтығысының нақты нысаны – мемлекеттік қызметшілерге сыйлық беру мен алу саясаты, атап айтқанда, нөлдік сыйлық саясат пен сыйлықтарға шектеулі тыйым салу саясаты талданып зерттеледі. Бір жағынан, сыйлық саясаты мүдделер қақтығысын болдырмау мақсатында сыйлықтарды алуға мүлдем тыйым салуы мүмкін. Бұл нөлдік сыйлық саясат баға шегіне қарамастан кез келген сыйлықтарға тыйым салуды білдіреді. Нөлдік сыйлық саясатын бекіту мемлекеттік билікке деген сенім деңгейіне әсер етеді, өйткені азаматтар мемлекеттік қызметшілер жұмысының нәтижесіне ешқандай факторлар әсер етпейтінін нақты біледі. Алайда, бұл мемлекеттік қызметшілердің іс-қимыл еркіндігін айтарлықтай шектеу боп түсініледі. Екінші жағынан, сыйлық саясаты мемлекеттік қызметшілерге жұмыс орнында да, жұмыстан тыс уақытында да сыйлықтарды алу ережелерін анықтауы мүмкін. Егер сыйлыққа рұқсат етілсе, онда қолайлы баға орнатылу мәселесі де туындап жатыр. Бұл сыйлықтарға шектеулі тыйым салу саясатын қабылдауды білдіреді және бұндай тәсіл мемлекеттің қызметшілердің саналарының дамуына да ықпал жасайды. Автор жасаған нәтижелер бойынша Қазақстан үшін неғұрлым қолайлы саясат ұсынылады.
Автор туралы
М. Д. Наурызбек
ҚР Президенті жанындағы Мемлекеттік басқару академиясы
Қазақстан
докторант
Қазақстан
докторант
Әдебиет тізімі
1. Roe E. Narrative policy analysis: theory and practice. – Duke University Press, 1994. – URL: https:// www.sivioinstitute.org/wp-content/uploads/Public_Policy_School/Introduction_to_Public_Policy_Making/Narrative-Policy-Analysis-Theory-and-Practice.pdf.
2. Carson T.L. Conflicts of interest // Journal of Business Ethics. 1994. Т. 13. No. 5. P. 387–404.
3. Boyce G., Davids C. Conflict of interest in policing and the public sector: Ethics, integrity and social accountability // Public Management Review. 2009. Т. 11. No. 5. P. 601–640.
4. Roberts R.N., Doss JrM.T. Public service and private hospitality: a case study in federal conflict-ofinterest reform // Public Administration Review. 1992. Р. 260–270.
5. Fain H. The case for a zero gift policy // Public Integrity. 2002. Т. 4. No. 1. Р. 61–74.
6. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы. Қазақстан Республикасының Заңы. 2015 жылғы 18 қарашадағы № 410–V ҚРЗ. – URL: http://adilet.zan.kz/kaz/docs/Z1500000410.
7. Әкімшілік құқық бұзушылық туралы. Қазақстан Республикасының Кодексі. 2014 жылғы 5 шілдедегі № 235–V ҚРЗ. – URL: http://adilet.zan.kz/kaz/docs/K1400000235.
8. Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексi. Қазақстан Республикасының Кодексі 2014 жылғы 3 шiлдедегі № 226–V ҚРЗ. – URL: http://adilet.zan.kz/kaz/docs/K1400000226.
9. Агентство по противодействию коррупции // Об ответственности за дарение и получение подарков госслужащими. – 2019. – URL: https://www.gov.kz/memleket/entities/anticorruption/press/news/details/ob-otvetstvennosti-za-darenie-i-poluchenie-podarkov-gossluzhashchimi?lang=ru.
10. Fain H. The case for a zero gift policy // Public Integrity. 2002. Т. 4. No. 1. Р. 61–74.
11. Malaysian Anti – Corruption Committee // No gift policy in public sector. – URL: https://www.sprm.gov.my/index.php/en/maca/korporat/142-knowledge/770-no-gift-policy.
12. CNNPhilippines//No-giftpolicyingovernment.–2019.–URL:https://www.cnn.ph/videos/2019/8/22/No-gift-policy-in-government.html.
13. Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне сыбайлас жемқорлыққа қарсы ісқимыл мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы. Қазақстан Республикасының Заңы 2020 жылғы 6 қазандағы № 365–VI ҚРЗ. – URL: http://adilet.zan.kz/kaz/docs/Z2000000365.
14. Improper Solicitation and Graft Act. No. 13278, Mar. 27, 2015. Amended by Act No. 16658, Dec 29, 2019. – URL: http://www.acrc.go.kr/en/data/3.0.Improper%20Solicitation%20and%20Graft%20Act.pdf.
15. Приймак А.В. Правовое регулирование получения подарков государственными и муниципальными служащими Республики Корея // Проблемы современной науки и образования. – 2016. – № 17(59). – URL: https://cyberleninka.ru/article/n/pravovoe-regulirovanie-polucheniya-podarkov-gosudarstvennymi-imunitsipalnymi-sluzhaschimi-respubliki-koreya.
Рецензия
Дәйектеу үшін:
Наурызбек М.Д. Мүдделер қақтығысын алдын алу: мемлекеттік қызметте сыйлық беру мен алу саясаты. «Тұран» университетінің хабаршысы. 2020;(4):279-285. https://doi.org/10.46914/1562-2959-2020-1-4-279-285
For citation:
Nauryzbek M.D. Preventing conflicts of i nterest: the policy of giving and accepting gifts in the civil service. Bulletin of "Turan" University. 2020;(4):279-285. (In Kazakh) https://doi.org/10.46914/1562-2959-2020-1-4-279-285
Қараулар: 1199
Мақаланы эл. пошта арқылы жіберу 