Экологиялық білім және тұрақты дамуға арналған білім: жалпы және ерекше

Тұрақты даму үшін білім берудің дүниетанымдық негізін экологиялық білім құрайды. Бұл тұрақты даму үшін білім беруді дамытудың маңызды құрамдас бөлігі және бірінші кезеңі. Мақалада экологиялық білім беру мен тұрақты даму үшін білім берудің өзара байланысы, олардың жалпы белгілері мен ерекшеліктері қарастырылады. Тұрақты даму үшін білім беру экологиялық біліммен тығыз байланысты. Осы бағыттардың әрқайсысы тәуелсіз бола отырып, бірге тиімді дамуға қабілетті. Тбилиси декларациясында жарияланған және экологиялық білімнің кемшіліктеріне тап болған принциптер тұрақты даму үшін білім беру арқылы жүзеге асырылуы мүмкін. Тұрақты даму мүддесі үшін білім беру дәстүрлі экологиялық білімнің жағымды жетістіктерін экономикалық, әлеуметтік және мәдени аспектілермен толықтыра отырып тиімді қолдана алады. Тұрақты даму үшін білім берудің жаңа парадигмасы білім берудің негізгі әлеуметтік институт ретінде қалыптасуына, сондай-ақ құндылықтардың жаңа жүйесін дамытуға байланысты бірқатар міндеттерді шешуді көздейді. Білім берудің әлеуметтік, саяси және мәдени процестермен тығыз өзара іс-қимылын қамтамасыз ету, білім берудің ғылыммен байланысын күшейту, білім беруді ақпараттандыру мен экологияландыруды қамтамасыз ету және т.б. қажет. Бірақ бірінші кезекте тұрақты даму үшін білім беруді тұрақты даму туралы білім ретінде түсіну мәселесін шешу қажет.

1. Intergovernmental Conference on Environmental Education. – Tbilisi, October 14–26, 1977: https:// www.gdrc.org/uem/ee/EE-Tbilisi_1977.pdf.

2. Tbilisi Communiqué «Educate today for a sustainable future». – Tbilisi, September 6–7, 2012: http:// www.aaee.org.au/wp-content/uploads2/2009/07/Tbilisi-Communique.pdf.

3. Report of the United Nations Conference on Environment and Development. – Rio de Janeiro, June 3–14, 1992.

4. United NationsEconomicCommission forEurope Strategy forEducation for Sustainable Development. – Vilnius, 2005: https://unece.org/esd-strategy.

5. Korotkova T.S., Zakirova D.I. Sustainable development of higher education in a modern economy // Научный журнал «Вестник университета «Туран». – 2020. – № 4(88). – С. 121–127. https://doi. org/10.46914/1562-2959-2020-1-4-121-127.