Қазақстан Республикасы өнеркәсіптік кәсіпорындарының пандемия жағдайындағы бәсекеге қабілеттілігі

Жұмыстың мақсаты дағдарыс жағдайында қазақстандық кәсіпорындардың даму тиімділігін арттыруға бағытталған нұсқауларды дайындау және кәсіпорындардың бәсекеге қабілеттілігінің тұрақсыздандырушы факторларын анықтау болып табылады. Мақалада бақылау және салыстыру әдістері, нақтылау және аналогия әдістері қолданылды. Мақаланың негізін мақала авторларының қатысуымен жүргізген сараптамалық сауалнама құрайды. Жүргізілген зерттеу нәтижелері Қазақстан Республикасының өнеркәсіп өндірісінде салыстырмалы түрде қолайсыз экономикалық конъюнктура қалыптасқанын көрсетті. Барлық адамдар мен кәсіпорындардың жоспарларына үлкен өзгерістер енгізген CОVID-19 пандемиясы әлемдік дағдарыс құбы  - лысын тудырды. Жағдайды талдау көрсеткендей, бүкіл әлем халқы әлі есеңіреп қалпына келе алмай отырғанымен, экономиканың әрекет етіп отырған үлгісі өткенге кетуі керек. Дегенмен, бірте-бірте адамдар мен кәсіпорындар қазіргі жағдайды қайта қарастырып, одан шығудың жолын іздей бастайды. Сараптамалық сауалнама нәтижелері бойынша көптеген өнеркәсіптік кәсіпорындарда пандемия жағдайында іскерлік белсенділік деңгейінің, өтімділік көрсеткіштерінің, рентабельділік пен пайдасының төмендеуі байқалады. Тұрақсыздандыратын негізгі факторлар – өндірілетін өнімге деген сұраныстың төмен болуы, қаржылық ресурстардың тапшылығы, нарықтық бәсекелестіктің күшеюі, және макроэкономикалық жағдайдың белгісіздігі. Бұл зерттеу негізінен Қазақстан Республикасына қатысты бірқатар мәселелерді қамтығанына қарамастан, алынған мәліметтер басқа дамушы елдердің кәсіпорындарында экономикалық стратегияны әзірлеу кезінде белгілі қызығушылықты тудырады.

1. Kubayev K.E., Baisholanova K.S., Seitova G.T., Tarasova A., Mishchenko O.A. Financial-Lending Stimulation of the Development of the Agro-Industrial Complex in Kazakhstan and in the Russian Federation. Journal of Advanced Research in Law and Economics. - 2018. - 9(6). URL: https://journals.aserspublishing.eu/jarle/article/view/3969 (дата обращения: 05.01.2021).

2. OECD Reviews of Risk Management Policies. Future Global Shocks. https://www.oecd.org/governance/48256382.pdf (дата обращения: 25.01.2021).

3. Фатхутдинов Р.А. Управление конкурентоспособностью организации. Учебник. — 2-е изд., испр. и доп. - М.: Изд-во Эксмо, 2005. - 544 с.

4. Ивахник Д.Е. Повышение конкурентоспособности промышленного предприятия на основе гибкой ассортиментной политики: дис. канд. экон. наук. - Благовещенск, 2011. - 215 с.

5. Калашникова Л.М. Конкурентоспособность предприятия и их продукции / Л.М. Калашникова // Машиностроитель. - 2013. - № 11. - С. 15-18.

6. Джумаева Я. М-Х. Повышение конкурентоспособности предприятия. URL: https://cyberleninka.ru/article/n/povyshenie-konkurentosposobnosti-predpriyatiya-1/viewer (дата обращения: 25.02.2021).

7. 7 случаев заражения коронавирусом зарегистрировано в Алматы. URL: http://vteme.kz/news/7_sluchaev_zarazhenija_koronavirusom_zaregistrirovano_v_almaty/2020-03-16-668 (дата обращения: 29.01.2021).

8. Коронавирус в Казахстане, последние новости на 17 апреля 2020: за сутки в стране 78 новых случаев заболевания. URL: https://www.kp.ru/daily/27119/4200231/ (дата обращения: 29.01.2021).