Қазақстанның агроөнеркәсіптік кешенін мемлекеттік қаржылық қолдаудың аналитикалық аспектілері

Мақалада саланың тиімді жұмыс істеуі мен қарқынды дамуының ажырамас шарты болып табылатын агроөнеркәсіптік кешенді (АӨК) мемлекеттік қаржылық қолдау көлемін дұрыс бағалау мәселесі қарастырылады. Агроөнеркәсіптік кешен субъектілері ауылшаруашылық өндірісіне тән және қолайсыз табиғи жағдайлардан туындаған тәуекелдерге тап болған сайын бұл бағалаудың өзектілігі артады. Мақаланың басты мақсаты – әртүрлі бағалау әдістерін қолдана отырып алынған Қазақстанның агроөнеркәсіптік кешенін мемлекеттік қолдаудың көлеміне салыстырмалы талдау жүргізу болып табылады. Мақалада Экономикалық Ынтымақтастық және Даму Ұйымы (ЭЫДҰ), Біріккен Ұлттар Ұйымының Даму Бағдарламасы (БҰҰДБ), Дүниежүзілік сауда ұйымы (ДСҰ) мен Тұрақты Даму Мақсаттарын (ТДМ) іске асыру барысында әзірленген мемлекеттік қолдауды бағалаудың халықаралық әдістемелерінің индикаторларын талдау нәтижелері келтірілген. Мақаланың екінші, бірақ одан кем емес маңызды мақсаты – агроөнеркәсіптік кешенді тұрақты дамыту мақсаттарына жету үшін бюджеттік қолдау көлемінің жеткіліктілігін негіздеу. Ол үшін ауылшаруашылығын қолдауға мемлекет бөлген бюджеттік қаражаттың көлеміне баға берілді. Бұл көрсеткіш ауылшаруашылығының Қазақстанның ЖІӨ-ге қосқан үлесімен салыстырылды. Мемлекеттік қаржылық қолдаудың құрылымы да қарастырылған. Бағалау нәтижелері көрсеткендей, аграрлық сектордың мемлекеттік қаржылық қолдау көлемін ұлғайтуға арналған қоры бар. Сонымен қатар, бұл зерттеудің әдістемесі мемлекеттік қаржылық қолдауды бағалаудың халықаралық әдістерін салыстырмалы, статистикалық және жүйелік талдауға негізделген.

1. Лемещенко О.В. Казахстанская практика программно-целевого управления агропромышленным комплексом / Управление в XXI веке – проблемы и перспективы. Материалы Международной научно-практической конференции. – Краснодар, 2021. – С. 330–336. URL: https://www.elibrary.ru/item.asp?id=45760406 (дата обращения: 15.07.2021)

2. Крицкая А.А. Оценка эффективности государственной поддержки сельского хозяйства: методика ОЭСР и предложения по ее совершенствованию // Аграрная Россия. – 2018. – № 12. – С. 40–48.

3. Пинская М.Р., Тихонова А.В. Государственная финансовая поддержка АПК: налоговые и бюджетные инструменты. – Москва: Инфра-М, 2018. – 178 с.

4. Эпштейн Д.Б. Об оценке государственной поддержки сельского хозяйства // Инновации. – 2014. – № 9(191). – С. 57–67.

5. Daulieva G.R., Doszhan R.D., Fedorenko R.V., Kumarova S.K. State financial support of the agrarian sector of Kazakhstan: current state and problems // The Journal of Economic Research & Business Administration. – No. 4(126). – 2018. – P. 158–169.

6. The annual Agricultural Policy Monitoring and Evaluation reports. URL: https://www.oecd-ilibrary.org/agriculture-and-food/agricultural-policy-monitoring-and-evaluation_22217371 (date accessed: 15.07.2021)

7. Цели устойчивого развития в Республике Казахстан. URL: https://egov.kz/cms/ru/zur (дата обращения: 15.07.2021)

8. Анализ мировых тенденций государственной поддержки сельского хозяйства. Департамент агропромышленной политики Евразийской экономической комиссии. – Москва, 2015. – 125 с.

9. Статистические бюллетени Министерсва финансов Республики Казахстан. URL: https://www.gov.kz/memleket/entities/minfin?lang=ru (дата обращения: 15.07.2021).

10. Официальный интернет-ресурс Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам Республики Казахстан. URL: https://stat.gov.kz (дата обращения: 15.07.2021)

11. Отчеты о результатах мониторинга реализации бюджетных программ (подпрограмм) Министерства сельского хозяйства Республики Казахстан. URL: https://www.gov.kz/memleket/entities/moa?lang=ru (дата обращения 15.07.2021)

12. Накипова Г.Н., Лемещенко О.В., Белкина Е.Н. Проблемы создания эффективной системы мониторинга государственных программ развития агропромышленного комплекса // Вестник Казахского университета экономики, финансов и международной торговли. – 2021. – № 2(43). – С. 39–47.