Қазақстан Республикасындағы жергілікті өзін-өзі басқаруды бюджеттеу жүйесінің қазіргі жағдайы

Зерттеу мақсаты – қазіргі жағдайдағы Қазақстан Республикасындағы жергілікті жерлердегі жергілікті өзін-өзі басқаруды дамытудың бағыттары мен мүмкіндіктерін, қоғамдағы азаматтардың белсенділігін арттырудағы рөлін, оның орнын, аймақтық биліктің дербестігін кеңейту, меншікті бюджеттік процесті басқарудағы потенциалын іске асыруды зерттеу болып табылады. Қазақстан Республикасының жергілікті өзінөзі басқаруды бюджеттеу жүйесінің қазіргі жағдайы туралы материалдарды зерттеу және соның негізінде оны жетілдіру бойынша ұсыныстар әзірлеу. Зерттеудің бірегейлігі/құндылығы. Қабылданған жаңашылдықтардың маңызды бағыттарының бірі аудандық маңызы бар қалалар, кенттер, ауылдық округтер деңгейінде дербес бюджетті кезең-кезеңмен енгізу, сондай-ақ бюджет процесінде жергілікті өзін-өзі басқару органдарының өкілеттіктерін одан әрі кеңейту болып табылады. Зерттеудің құндылығы коммуналдық меншіктің бір бөлігін жергілікті басқару органдарының қарамағына бере отырып, дербес бюджетті құруға бағытталған жүргізілген реформаларды бағалау қажеттілігін білдіреді, бұл осы органдардың осы меншікті бөлудегі және бюджетті бөлудегі өкілеттіліктерінің өсуіне ықпал етеді. Зерттеу нәтижесі – өз шешімін талап ететін жергілікті өзін-өзі басқару органдарының халықаралық нормаларға сәйкес түсінігі, сондай-ақ жергілікті мемлекеттік және өзінөзі басқару органдарының, соның ішінде оларды бюджеттеу тетіктеріне қатысты, қызметі мен құзыреттерінің ара-жігін ажырату мәселелері айқындалды.

1. Decree of the President of the Republic of Kazakhstan dated November 28, 2012. No. 438 “The Concept of development of local self-government in the Republic of Kazakhstan”. URL: https://adilet.zan.kz/rus/docs/U1200000438 (accessed: January 18, 2021)

2. The Law of the Republic of Kazakhstan dated 23 January, 2001. No. 148 “On Local Government and Self-government in the Republic of Kazakhstan”. URL: https://adilet.zan.kz/eng/docs/Z010000148 (accessed: January 18, 2021)

3. The Law of the Republic of Kazakhstan dated July 11, 2017. No. 90-VI “On amendments and additions to some legislative acts of the Republic of Kazakhstan on the development of local self-government”. URL: https://adilet.zan.kz/rus/docs/Z1700000090 (accessed: January 18, 2021)

4. Program of the President of the Republic of Kazakhstan dated May 20, 2015. “National plan – 100 concrete steps”. URL: https://adilet.zan.kz/rus/docs/K1500000100 (accessed: January 18, 2021)

5. Code of the Republic of Kazakhstan dated 4 December, 2008. No. 95-IV Budget “Code of the Republic of Kazakhstan”. URL: https://adilet.zan.kz/eng/docs/K080000095_ (accessed: January 18, 2021)

6. Yuvitsa N. Local government in Kazakhstan: an attempt to create a national model // Management. 2019. Vol. 7, No. 1. P. 26–34. DOI: 10.26425/2309-3633-2019-1-26-34

7. Kadyrova M. Topical issues of improving budget processes in the public administration system of the Republic of Kazakhstan // Public policy and administration. 2013. Vol. 12, No. 3. P. 375–388.

8. Fattakhov R. Problems and approaches to managing budget planning and interbudgetary relations at the regional level (on the example of the Republic of Bashkortostan) // Economy of regions. 2005. No. 1. P. 54–72.

9. Asaubayev R. Local self-government – development potential and current challenges. Program for young researchers in the field of public policy of the Soros Foundation-Kazakhstan. 2016.

10. Public association ECHO. Development of local self-government in Kazakhstan. Report on the assessment of the impact of changes in legislation on the practice of local self-government. 2018.

11. Zambrovskaya T. Initiative budget as an innovative approach to the fulfillment of the budgets of public-legal education // Municipality economics and management. 2018. No. 3. P. 60–65.

12. Nurlanova N. Economic aspects of local self-government development: experience and practice // Territorial economy. 2015. Vol. 2, No. 22. P. 1–18.

13. Issakhova A. Questions regarding interbudgetary relations of the Republic of Kazakhstan // Problems of modern science and education. 2016. No. 10. P. 83–87.

14. Schaeffer M., Yilmaz S. Strengthening Local Government Budgeting and Accountability // Policy Reserach Working Paper 4767. 2008. Vol. 21, November 2008.

15. Karimova E. Introducing budgeting in the budget process of the municipality // Digest Finance. 2007. Vol. 7, No. 151. P. 17–20.