Білім беру жүйесіндегі сапалы өзгерістер негізінде зияткерлік капиталды жинақтау

Бұл мақалада ҚР Білім беру жүйесінде мамандарды даярлау сапасын арттыру мәселелері қаралды. Білім беру жүйесіндегі сапалы өзгерістер негізінде адами капитал сапасын жақсарту бағыттары қарастырылуда. Жүргізілген зерттеудің мақсаты мыналар болып айқындалады: ел (Қазақстан) экономикасының тұрақты дамуын қамтамасыз ету үшін қажетті кадрларды даярлау жүйесінің сапасын одан әрі арттыру бойынша ұсынымдар әзірлеу. Осыны негізге ала отырып, мынадай міндеттер орындалды: университеттердің өнеркәсіппен/индустриямен өзара іс-қимылын дамытудағы мемлекеттің рөлі мен функциялары айқындалды; республиканың білім беру жүйесін жетілдіруге бағытталған негізгі мемлекеттік бағдарламалардың мазмұны зерделенді; өмір бойы оқыту тұжырымдамасы (үздіксіз білім беру) негізінде кадрлар даярлау жүйесін жетілдіру жөніндегі бағдарламалық құжаттардың орындалуына статистикалық талдау жүргізілді; өнеркәсіппен/индустриямен табысты әріптестікті дамыту үшін түйінді факторлар мен артықшылықтар анық талды. Жұмыста экономикалық зерттеулердің келесі әдістері қолданылды: фактілерді бақылау және жинау; тарихи және логикалық; жүйелік. Инфрақұрылымдық құрылымдардың өзара іс – қимылының әртүрлі модельдерінің тиімділігін талдау нәтижесінде Қазақстандағы коллаборацияда бірігудің неғұрлым нәтижелі әдісі-ғылыми инфрақұрылым мен зияткерлік ресурстардың аумақтық интеграциясы айқындалды. Жоғары білім беру ұйымдарының ескірген инфрақұрылымы және ғылым, білім және өндіріс байланысының әлсіздігі бірлестіктерді құру, университеттер мен бизнес арасындағы байланысты кеңейту есебінен өтелуі мүмкін.

1. Bogatov V.V., Syroezhkina D.S. Collaborations of Scientific Organizations as an Element of Science Infrastructure // Science Management and Scientometrics. Issue 4(22). 2016. P. 30–44.

2. Constructive public dialogue is the basis of stability and prosperity in Kazakhstan. Message from the President to the people of Kazakhstan dated September 2, 2019. URL: https://adilet.zan.kz/rus/docs/K1900002019

3. Kuttybaev D. Schoolchildren of Kazakhstan managed to win 420 medals in the most prestigious subject Olympiads // Kazakhstanskaya Pravda, August 27, 2021. URL: https://www.kazpravda.kz/news/obshchestvo/420-medalei-v-samih-prestizhnih-predmetnih-olimpiadah-udalos-viigrat-shkolnikam-kazahstana

4. World Bank project. “Modernization of secondary education” and project implementation. URL: https://primeminister.kz/assets/media/prilozhenie_23.pdf

5. Aimagambetov A. Universities will switch to per capita financing. Ministry of Education and Science of the Republic of Kazakhstan. URL: https://kapital.kz/economic/100387/vuzy-pereydut-na-podushevoye-finansirovaniye-mon-rk.html

6. Technical and vocational education. URL: https://www.gov.kz/memleket/entities/edu/press/article/details/16406?directionId=271&lang=ru

7. The government considered issues of improving the quality of higher education. URL: https://primeminister.kz/ru/news/pravitelstvo-rassmotrelo-voprosy-povysheniya-kachestva-vysshego-obrazovaniya-16104756

8. 27 universities of Kazakhstan will be transformed into non-profit joint stock companies. URL: https://informburo.kz/novosti/27-vuzov-kazahstana-preobrazuyut-v-nekommercheskie-akcionernye-obshchestva.html

9. Law of the Republic of Kazakhstan dated July 4, 2018, no. 171-VI “On Amendments and Additions to Certain Legislative Acts of the Republic of Kazakhstan on the Expansion of Academic and Administrative Independence of Higher Education Institutions.” URL: https://online.zakon.kz/Document/?doc_id=39633866&pos=1

10. New approaches to training and support of young talents. Ministry of Education and Science of the Republic of Kazakhstan on the development of national education and science. URL: https://primeminister.kz/ru/news/reviews/novye-podhody-k-obucheniyu-i-podderzhka-molodyh-talantov-mon-rk-o-razvitii-otechestvennogo-obrazovaniya-i-nauki-9102812

11. Two universities of Kazakhstan were included in the list of the best universities in developing countries. URL: https://regnum.ru/news/society/2553506.html

12. QS World University Rankings 2021. URL: https://academia.interfax.ru/ru/analytics/research/4809/

13. Nurbay R. National system of qualifications: continuing education and professional standards // Review and analytical portal Strategy2050.kz-2021. URL: https://strategy2050.kz/ru/news/natsionalnaya-sistema-kvalifikatsiy-nepreryvnoe-obrazovanie-i-profstandarty-/

14. The new industrialization of the country and the training of personnel within the framework of the SPIP are inseparable. (Online edition zakon.kz). URL: https://online.zakon.kz/Document/?doc_id=33783474&pos=5;-108#pos=5;-108

15. On approval of the Concept of lifelong learning (lifelong education). Resolution of the Government of the Republic of Kazakhstan dated July 8, 2021, no. 471. URL: https://adilet.zan.kz/rus/docs/P2100000471