Тұрақты даму мақсаттары аясындағы айналмалы экономика тұжырымдамасы

Соңғы жүз жылдықта әлеуметтік-экономикалық прогресс – ресурстарды ұтымсыз тұтыну және өндіріс қалдықтары салдарынан қоршаған ортаның нашарлауымен қатар жүр. Экономикалық, әлеуметтік және экологиялық аспектілер арасындағы тепе-теңдікті сақтай отырып, аталған мәселелерді шешу үшін 2015 жылы БҰҰ «Әлемді түрлендіру: 2030 жылға дейінгі тұрақты дамудың күн тәртібі» жаңа жоспарын, оның ішінде тұрақты даму мақсаттарын (ТДМ) ұсынды. Өз кезегінде, айналмалы экономика тұрақты дамудың кейбір ең жаһандық мәселелерінің шешімдерін ұсынатын құрал ретінде танымал болуда. Бұл зерттеудің мақсаты тұрақты даму мақсаттарына қол жеткізудегі айналмалы экономиканың негізгі рөлі мен функцияларын анықтау болды. Зерттеу барысында айналмалы экономиканың теориялық негіздері және тұрақты даму стратегиялары талданып, терминдер арасындағы байланыстарды зерттеу үшін бар ғылыми әдебиеттерге шолу жасалды. Айналмалы экономикамен өзара байланыстағы 12-мақсаты – Тұтыныс пен өндіріс жауапкершілігіне ерекше назар аударылды. Қорытынды бөлімде ғылыми әдебиеттерді шолудан туындайтын тұрақты даму мәселелері мен айналмалы экономика тұжырымдамаларының маңызды ортақ принциптері мен құндылықтары анықталды. Зерттеу жұмысының нәтижелері қоршаған орта мен экономикалық басқару мәселелеріндегі тұрақты даму мақсаттарын жүзеге асыру бағытында теориялық және практикалық негіз ретінде қолданылуы мүмкін.

1. United Nations. United Nations Conference on the Human Environment. 5-16 June 1972. Stockholm. URL: https://www.un.org/en/conferences/environment/stockholm1972 (accessed on February 18, 2022)

2. World Commission on Environment and Development. Our Common Future // Oxford: Oxford University Press. 1987. P. 300.

3. United Nations. United Nations Conference on Environment and Development. 3-14 June 1992. Rio de Janeiro, Brazil. URL: https://www.un.org/en/conferences/environment/rio1992 (accessed on February18, 2022)

4. United Nations. Millennium Summit. 6-8 September 2000. New York. URL: https://www.un.org/en/conferences/environment/newyork2000 (accessed on February 18, 2022)

5. United Nations. United Nations Summit on Sustainable Development. 25-27 September 2015. New York. URL: https://www.un.org/en/conferences/environment/newyork2015 (accessed on February 18, 2022)

6. Герасименко Д., Николаева И. Циркулярная экономика в России в контексте Целей устойчивого развития ООН и Года экологии // Industrial goods. – № 3. – 2017. – С. 25–26.

7. Harper D. Sustain // Online Etymology Dictionary. Lancaster, Pa.:D. Harper. 2001. URL: https://www.etymonline.com/ (accessed on February 18, 2022)

8. World Ocean Review. Sustainability Theories. Concept for a better world. 2015. P. 14.

9. Hans Carl von Carlowitz. Hans Carl von Carlowitz and Sustainability // Environment and Society Portal. URL: https://www.environmentandsociety.org/tools/keywords/hans-carl-von-carlowitz-and-sustainability (accessed on February 18, 2022)

10. Jenkins W., Bauman W. The spirit of sustainability // Berkshire encyclopedia of sustainability. Great Barrington, Mass. Berkshire Publishing Group. 2010. Volume 1. P. 469.

11. Handmer J.W., Dovers S.R. A Typology of Resilience: Rethinking Institutions for Sustainable Development // Industrial & Environmental Crisis Quarterly. Published by: Sage Publications, Inc. 1996. Vol. 9. No. 4. Р. 482–511.

12. United Nations. The UN summed up the final results of the achievement of the Millennium Development Goals // UN News | Global perspective Human stories. July 6, 2016. URL: https://news.un.org/ru/story/2015/07/1266671 (accessed on April 3, 2022)

13. Аушарипова Д.Е., Кулумбетова Л.Б. Циркулярная экономика как инструмент развития «зеленого» бизнеса в Казахстане // Вестник университета «Туран». – 2020. – № 3. – C. 190–196. URL: https://doi.org/10.46914/1562-2959-2020-1-3-190-196 (Дата обращения: 15 июля, 2022)

14. Zotti J., Bigano A. Write circular economy, read economy’s circularity. How to avoid going in circles // Econ Polit. 2019. Vol. 36. P. 629–652. URL: https://doi.org/10.1007/s40888-019-00145-9 (accessed on July 15, 2022)

15. Boulding K. The economics of the coming spaceship earth // In H. Jarrett (Ed.), Environmental quality in a growing economy. Baltimore, MD: Resources for the Future / Johns Hopkins University Press. 1966. P. 3–14.

16. Pearce D.W., Turner R.K. Economics of natural resources and the environment // Baltimore: The Johns Hopkins University Press. 1989.

17. Ellen Macarthur Foundation. Learning path the circular economy in detail (archive). URL: https://archive.ellenmacarthurfoundation.org/explore/the-circular-economy-in-detail (accessed on August 5, 2022)

18. Kirchherr J., Reike D., Hekkert M. Conceptualizing the circular economy: An analysis of 114 definitions // Resources, Conservation and Recycling. 2017. Vol. 127. P. 221–232. URL: https://doi.org/10.1016/j.resconrec.2017.09.005 (accessed on July 15, 2022)

19. Lu Y., Nakicenovic N., Visbeck M., Stevance A.-S. Policy: Five priorities for the UN sustainable development goals // Journal: Nature. 2015. Vol. 520(7548). P. 432. URL: https://doi.org/10.1038/520432a (accessed on April 3, 2022)

20. Spaiser V., Ranganathan S., Swain R.B., Sumpter D.J. The sustainable development oxymoron: Quantifying and modelling the incompatibility of sustainable development goals // International Journal of Sustainable Development and World Ecology. 2017. No. 24(6). P. 457–470. URL: https://doi.org/10.1080/13504509.2016.1235624 (accessed on April 3, 2022)

21. Скрипнюк Д.Ф., Киккас К.Н., Диденко Н.И. Влияние традиционной линейной экономики на окружающую среду // Процессы глобальной экономики: Сборник научных трудов Международной научно-практической конференции. – СПб, 2018. – C. 24–36.

22. Вархолова Т., Дубовицка Л. Стратегии Европейского союза: акцент на конкурентоспособности // Научный диалог, 2015. – № 1(37). – C. 160–170.

23. Ogunmakinde O.E. A Review of Circular Economy Development Models in China, Germany and Japan // Recycling, 2019. Vol. 4. P. 27. URL: https://doi.org/10.3390/recycling4030027 (accessed on July 15, 2022)

24. Potting J., Hekkert M.P., Worrell E., Hanemaaijer A. Circular Economy: Measuring Innovation in the Product Chain // Monitoring progress towards circular economy. – PBL Netherlands Assessment Agency. 2017. P. 24.

25. D’Amato D., Droste N., Allen B., Kettunen M., Lähtinen K., Korhonen J., Toppinen A. Green, circular, bio economy: A comparative analysis of sustainability avenues // Journal of Cleaner Production. 2017. Vol. 168. P. 716–734. URL: https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2017.09.053 (accessed on August 5, 2022)

26. Мочалова Л.А. Циркулярная экономика в контексте реализации концепции устойчивого развития // Journal of new economy. – 2020. – № 21(4). – C. 5–27.

27. Пахомова Н.В., Рихтер К.К., Ветрова М.А. Переход к циркулярной экономике и замкнутым цепям поставок как фактор устойчивого развития // Вестник СПбГУ. Экономика. Т. – 2017. – № 33(2). – С. 244–268.

28. Ghisellini P., Zucaro A., Viglia S., Ulgiati S. Monitoring and evaluating the sustainability of Italian agricultural system. An emergy decomposition analysis // Ecological Modelling. 2014. Vol. 271. P. 32–148. URL: https://doi.org/10.1016/j.ecolmodel.2013.02.014 (accessed on August 5, 2022)

29. George D., Brian C., Chen Y. A circular economy model of economic growth // Environmental Modelling & Software. 2015. Vol. 73. P. 60–63. URL: https://doi.org/10.1016/j.envsoft.2015.06.014 (accessed on August 5, 2022)