Банк секторының ESG рейтингін бағалау

Соңғы уақытта ESG рейтингтері өзектілігін арттыруда. Олар компанияның өз қызметіндегі экология-лық, әлеуметтік және басқару факторларына қаншалықты назар аударатынын және оның қандай тәуекелдерге ұшырайтынын бақылауға мүмкіндік беретін көрсеткіштердің бірі болып табылады. ESG environmental, social, governance, яғни экологиялық ортаны, әлеуметтік саясатты және басқаруды көздейтіндіктен, бұл ком-поненттер экономиканың әрбір субъектісінің қызметіне қатысты және олардың қызметінің тиімділігін және олар жүргізетін саясаттың нәтижелерін бағалау кезінде іргелі ретінде қарастырылуы керек. Көпшілік ESG факторлары және оларды енгізу тек ресурстарды пайдалану мен өндіріспен айналысатын экономиканың әртүрлі секторларындағы компанияларға қатысты деп қателеседі. Алайда, іс жүзінде бұл критерийлерді экономиканың барлық субъектілері, соның ішінде қаржы институттары мен бірінші кезекте банктер тұ-рақты даму мақсатында енгізуі керек. Қарыз алушы клиенттерге қатысты банктер ESG рейтингтерін клиенттің несиелік қабілеттілігіне қосымша талдау ретінде қолдана алады. Осы рейтингтердің арқасында банктер бизнестің қоршаған ортаны қорғауды күшейтуіне ықпал етеді. Егер компания ауаны белсенді түрде ластаса немесе қалдықтарды шығарса, әлеуметтік және корпоративтік нормаларды сақтамаса және оның ESG рейтингі төмен болса, онда банктен несие алуы қиынырақ болады. Сол сияқты, ESG рейтингі төмен компаниялардың қызметін қаржыландыратын банктер ESG рейтингінің төмен деңгейін өздері алу қаупін тудырады, бұл банктің имиджіне және оның беделіне нұқсан келтіруі мүмкін, содан кейін депозиттердің кетуі және банкроттық тәуекелінің жоғарылауы пайда болады. Мақалада ESG рейтингін әртүрлі әдістермен бағалау жүргізіліп, көрсеткіштерді стандарттау және ESG рейтингінің көрсеткіштерін әмбебаптандыру қажеттілігі туралы қорытынды жасалды.

1. Lopez C., Contreras O., Bendix J. ESG Ratings: The Road Ahead // SSRN Electronic Journal, 2020. URL: https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3706440

2. Мирошниченко О.С., Бранд Н.А. Банки в финансировании «зеленой» экономики: обзор современных исследований // Финансы: теория и практика. – 2021. – № 25(2). – С. 76–95. DOI: 10.26794/2587-5671-2021-25-2-76-95

3. Inderst G., Stewart F. Incorporating Environmental, Social and Governance (ESG) Factors into Fixed Income Investment // World Bank Group publication. April 2018. URL: https://openknowledge.worldbank.org/bitstream/handle/10986/29693/125442-WP-PUBLIC.pdf

4. Inderst G., Kaminker Ch., Stewart F. Defining and Measuring Green Investments // OECD Working Papers on Finance, Insurance and Private Pensions. 2012. No. 24.

5. Dimson E., Kreutzer I., Lake R., Sjo H., Starks L. Responsible Investment and the Norwegian Government Pension Fund Global. 2013.

6. Kumar K., Kumari R., Kumar R. The state of corporate sustainability reporting in India: Evidence from environmentally sensitive industries // Business and Society Review. 2021. No. 126(4). P. 513–538.

7. Egorova A.A., Grishunin S.V., Karminsky A.M. The Impact of ESG factors on the performance of Information Technology Companies // Procedia Computer Science. 2022. Vol. 199. P. 339–345.

8. Беляева И.Ю., Козлова Н.П., Данилова О.В. ESG-факторы как инструмент формирования деловой репутации // Вестник Астраханского государственного технического университета. Серия: Экономика. – 2021. – № 4. – С. 15–21.

9. Утвержден постановлением Правительства Республики Казахстан от «15» октября 2021 года. Национальный проект «Зеленый Казахстан». URL: https://akorda.kz/assets/media/files/zelenyy-kazakhstan.pdf

10. Об утверждении Плана мероприятий по реализации Концепции по переходу Республики Казах-стан к «зеленой экономике» на 2021 – 2030 годы. Постановление Правительства Республики Казахстан от 29 июля 2020 года № 479.

11. Bouma J.J., Jeucken M., Klinkers L. Sustainable banking: The greening of finance. Abingdon. New York: Routledge, 2017. 480 p.

12. Зачем компаниям нужны ESG-рейтинги? URL: https://kapital.kz/finance/109243/zachem-kompaniyam-nuzhny-esg-reytingi.html

13. MSCI ESG Ratings Methodology. June 2022. URL: https://www.msci.com/documents/1296102/21901542/ESG-Ratings-Methodology-Exec-Summary.pdf

14. S&P Global Ratings ESG Evaluation. URL: https://www.spglobal.com/ratings/en/products-benefits/products/esg-evaluation

15. S&P Global ESG Scores Methodology. URL: https://www.spglobal.com/esg

16. ESG Risk Ratings Methodology. URL: https://connect.sustainalytics.com/esg-risk-ratings-methodology#:~:text=The%20ESG%20Risk%20Ratings%20measure,score%20and%20a%20risk%20category.

17. Официальный сайт Statista. URL: https://www.statista.com

18. Официальный сайт sustainalytics. URL: https://www.sustainalytics.com/esg-ratings

19. Данные рейтинга ESG MSCI. URL: https://www.msci.com/our-solutions/esg-investing/

20. Официальная платформа Bloomberg Global Environmental, Social & Governance – ESG Data Bloomberg.

21. Alison Plaut What is an ESG rating. URL: https://www.fool.com/investing/stock-market/types-of-stocks/esg-investing/esg-rating/

22. UK’s Financial Conduct Authority says it’s ready to regulate ESG ratings firms to stop greenwashing. URL: https://www.edie.net/uks-financial-conduct-authority-says-its-ready-to-regulate-esg-ratings-firms-to-stop-greenwashing/