Есепте «Сатуға дайындалған ұзақ мерзімді активтер және тоқтатылған қызмет» 5 ҚЕХС (IFRS) қолдану туралы

Жаһандық дағдарыс пен коронавирустық пандемияның бүкіл әлемге таралуы мейрамхана мен қонақ үй бизнесінің нәтижелеріне айтарлықтай әсер етті. Өткізу айналымының көлемі айтарлықтай төмендеді; 2020 ж. ІІ тоқсанында мейрамханалар айналымының рекордтық құлдырауы – 49,7%-бен белгіленді [1, 2, 3]. Дәл осындай үрдіс Қазақстан мен Украинадан да байқалады. Бір жылға жуық уақыттан бері көптеген қонақ үйлер мен мейрамханалардың ғимараттары қаңырап бос тұр. Олардың едәуір бөлігі азық-түлік тауарларымен сауда кәсіпорындары ретінде қайта профильденген, жалға берілген немесе көбінесе сатылымға шығарылған. Ұзақ мерзімді активтерді кеңінен сату олардың нақты есептік жазбасын және сатуға арналған ұзақ мерзімді активтерді нақты бағалауды, сондай-ақ бизнесті немесе бизнестің бір бөлігін сату мен сатып алудың жаңа, заманауи операцияларына арналған есеп саясатының бөлімдерін әзірлеуді талап етеді. Мұндай операцияларды есепке алу бұрын сирек қолданылған, тіпті мүлде пайдаланылмайтын «Сату үшін ұсталатын ұзақ мерзімді активтер және тоқтатылған қызмет» №5 «ХҚЕС-ін [4] әдістемелік тұрғыдан дұрыс қолдануды талап етеді. Көптеген жылдар бойы авторлар ХҚЕС қолдану тәртіптерің зерттеп, есепке алу объектілері үшін есеп және салық саясатын әзірлеу мәселелерімен айналысады. Мақала жазу кезінде авторлар өздерінің ғылыми және практикалық тәжірибелері мен білімдеріне сүйене отырып, сатушы кәсіпорынның есеп компаниясының арнайы бөлімі үшін ұзақ мерзімді активтерді, бизнестің бір бөлігін немесе сатуға дайындалған бизнестің бүкіл сегментін сату операцияларының ұсыныстары мен шоттарын ұсыну мақсатын анықтады. Мақалада жалпы ғылыми зерттеу әдістері де, арнайы зерттеу әдістері де қолданылады. Мақаланың ерекшелігі мен авторлардың қызығушылықтары ҚЕХС қолданылатын орыс тілді елдер мен ТМД республикаларының жоғары оқу орындарының есепшілері мен оқытушыларына арналған.

1. Ресторанный рынок России. – Москва: МГУ, 2020. URL: http://www.zen.yandex.ru›Яндекс.Дзен›…/restorannyi-rynok-2020…

2. Статистический сборник по гостиничному бизнесу РФ. – Москва: ФРК, 2020. URL: http://www.stat.gov.kz›region/260099/statistical_information…

3. Статистический сборник РК. Алматы: Атамекен, 2020. URL: http://www.atameken.kz›uploads/content/files…гостиницами.pdf

4. МСФО № 5: долгосрочные активы, предназначенные для продажи // Международные стандарты финансовой отчетности. URL: http:// www.minfin.gov.kz 5 О конкуренции: закон Республики Казахстан № 375-Vот. 29 октября 2015 года с изменениями и дополнениями на 01.01.22. URL: http://www.egov.kz

5. О бухгалтерском учете и финансовой отчетности: закон Республики Казахстан № 324 от 28 фев- раля 2007 года, с изменениями и дополнениями на 01.01.22. URL: http://www.zakon.kz.

6. Международные стандарты финансовой отчетности: приказ Минфина РК от 26 октября 2011 года, с изменениями и дополнениями на 01.01.22. URL: http://www.minfin.gov.kz.

7. Гайбатова К.Д., Джабраилова Н.Д. Продажа предприятия: правовой и бухгалтерский аспекты // Сборник «Международный бухгалтерский учет». – 2018. – № 44. – С. 42–50. URL: http:///cyberleninka.ru>ГРНТИ>n/prodazha-…

8. Дружиловская Э.С. Долгосрочные активы, предназначенные для продажи и их оценка в рос- сийском и международном учете // Сборник научных трудов под ред. кол.: И.Е. Мизиковский, Э.С. Дружиловская, А.А. Баженов. – Н.Новгород: ННГУ им. Н.И. Лобачевского, 2018. – 677 с. URL: http:// cyberleninka.ru>artikle...priznaniya...ucheta...aktivov...

9. Павлюченко Т.Н. Основные средства, предназначенные для продажи как особая категория бух- галтерского учета // Журнал «Теория и практика общественного развития». – 2018. – № 1. – С. 81–84. URL: http://cyberleninka.ru>artikle...priznaniya...ucheta...aktivov...

10. Попов А.Ю., Колотилов В.А. Особенности признания, оценки и учета долгосрочных активов к продаже // Вестник Челябинского государственного университета. – 2018. – № 10(456). – С. 212–219. URL: http://cyberleninka.ru>artikle...priznaniya...ucheta...aktivov...

11. Долгосрочные активы для продажи и прекращенная деятельность // Страничка «Работа бухгал- тера». URL: http:// buh.Jota.me>597433HTML…

12. Правила ведения бухгалтерского учета: приказ Министерства финансов Республики Казахстан № 241 от 31 марта 2015 года, с изменениями и дополнениями на 01.01.22. URL: http://www.minfin.gov.kz.

13. Типовой план счетов: приказ Министерства финансов Республики Казахстан № 877 от 2 октя- бря 2018 года, с изменениями и дополнениями на 01.01.22. URL: http://www.minfin.gov.kz.

14. Сборник бухгалтерских проводок Казахстана. URL: //http:/buh-spravka.kz›2019/04/24/sbornik… provodok/