Пандемиядан кейінгі кезеңде халықтың әлеуметтік осал топтарын мемлекеттік қолдау мәселелері

«Корона» вирусының өршуі бүкіл әлемде дағдарыс тудырды. Бұл індеттің әлем елдеріне тигізген әсері үлкен болды, соған байланысты елдердің экономикасында дағдарыс орын алуда. Пандемия кезінде мемлекет халықтың осал топтарына ерекше көмек көрсетті, оларға ерекше жағдай жасалды. Ең алдымен көп балалы отбасыларға, мүмкіндігі шектеулі жандарға, зейнеткерлерге көмек ретінде азық-түлік таратылды, содан кейін мемлекет қаржылық жағынан көмектесті. Пандемия экономиканың өзегіне әсер етіп, байлар мен кедейлер арасындағы алшақтықты ұлғайтып, теңсіздіктің, жұмыссыздықтың және азық-түлік бағасының өсуіне әкелді, бұл ең алдымен халықтың әлеуметтік осал топтарына әсер етті. Негізгі мақсат – пандемиядан кейінгі кезеңде халықтың әлеуметтік осал топтарына мемлекет тарапынан көрсетілетін көмекті зерделеу және оның тиімсіз тұстарын анықтау. Пандемия терең теңсіздіктерді және әлеуметтік қорғаудың қамту, жан-жақтылығы мен барабарлығындағы елеулі олқылықтарды көрсетті. COVID-19 дағдарысы әлеуметтік қорғаудың маңызды рөлін растады және әлеуметтік қорғаудың экономикалық тұрақтандырғыш ретіндегі маңыздылығы артты. Бұл зерттеу болашақ дағдарыстар кезінде әлеуметтік осал топтардың жағдайына қатысты шешім қабылдауда да көмекші құрал болатыны анық.

1. Мафуанг С. Влияние пандемии COVID-19 на перестройку глобализации и многосторонность // Русская политология (Russian political science). – 2021. – № 2. – С. 19.

2. Варавикова Е. Неравенство и богатство. Как пандемия выявляет слабые места в обществе. – 2021. URL: https://tass.ru/opinions/11900057 (дата обращения: 12.11.2022)

3. Perspectives on the Economics of the Environment in the Shadow of Coronavirus: Environ Resource Econ. 2020, no. 76, pp. 447–517. URL: https://doi.org/10.1007/s10640-020-00493-2

4. Posner R.A, Tomas J.P. Private choices and public health: the aids epidemic in an economic perspective. Harvard University Press, Cambridge. 1993.

5. Manski C.F. Covid-19 policy must take all impacts into account. Scientific American. 2020. URL: https://blogs.scientificamerican.com/observations/covid-19-policy-must-take-all-impactsinto-account/

6. Mongey S., Pilossoph L., Weinberg A. Which workers bear the burden of social distancing policy? Manuscript, University of Chicago. 2020.

7. Alon T. et al. The impact of COVID-19 on gender equality // National Bureau of economic research. 2020, no. w26947.

8. Coibion O., Gorodnichenko Y., Weber M. The cost of the covid-19 crisis: Lockdowns, macroeconomic expectations, and consumer spending. – National Bureau of Economic Research. 2020, no. w27141.

9. Viner R.M., Russell S.., Croker H., Packer J., Ward J., Stansfield C., Mytton O., Bonell C., Booy R. School closure and management practices during coronavirus outbreaks including COVID-19: a rapid systematic review. Lancet Child Adolesc Health. 2020.

10. Papageorge N.W., Zahn M.V., Belot M. et al. Socio-demographic factors associated with self-protecting behavior during the Covid-19 pandemic // Popul Econ. 2021, no. 34, pp. 691–738. doi: 10.1007/s00148-020-00818-x.

11. Вестербай С.Д., Джураев Ш., Маразис А.. Социально-экономические последствия COVID-19 и медиапотребление среди уязвимых сообществ в Центральной Азии. – 2020. Европейский совет добрососедства (ENC). URL: https://internews.org/wp-content/uploads/2021/04/2020-I-1205-ENCPublication-COVID-19-Media-Consumption-in-Central-Asia-00852-Report-RUS.pdf (дата обращения: 01.11.2022)

12. Дилигул Д.Н. Пандемия коронавируса и мировой экономический кризис // Студент: эл. наука журнал. – 2021. – № 177. – С. 145.

13. Во время пандемии более 4 млрд человек не получали никакой социальной поддержки. – 2022. URL: https://news.un.org/ru/story/2021/09/1409162 (дата обращения: 25.09.2022)

14. Дмитриева А.Д. Экономические последствия эпидемии COVID-19 // Молодой ученый. – 2020. – № 24(314). – С.174–177.

15. Амангельдинова С.Е., Протасова О.В., Горковенко Л.А. Казахстан в новых жизненных реалиях в период пандемии короновируса // Инновационная экономика: перспективы развития и совершенствования. – 2020. – №3(45). – С.13–19.

16. Социально уязвимые слои населения (СУСН) в Казахстане: кто относится и как с ними работают. URL: https://www.nur.kz/society/1718567-socialno-uazvimye-sloi-naselenia-v-kazahstane-kto-otnositsa/ (дата обращения: 29.04.2023)

17. The Bureau of National Statistics. Agency for Strategic Planning and Reforms of the Republic of Kazakhstan. 2023. URL: https://stat.gov.kz/ru/ (accessed: 01.02.2023)

18. Coudouel A., Hentschel J. Poverty Data and Measurement // Preliminary Draft for A Sourcebook on Poverty Reduction Strategies. The World Bank. Washington: D.C., April 2000. Р. 34.

19. Уровень бедности вырос в Казахстане. – 2022. URL: https://www.kt.kz/rus/economy/_1377939640. html (дата обращения: 14.09.2022)

20. Уровень бедности в Казахстане заметно вырос во время пандемии. – 2022. URL: https://newtimes.kz/obshchestvo/117633-uroven-bednosti-v-kazakhstane-zametno-vyros-vo-vremia-pandemii (дата обращения: 08.09.2022)

21. Как поменялся уровень бедности в Казахстане за 20 лет. – 2022. URL: https://kz.kursiv.media/2022-05-26/kak-pomenyalsya-uroven-bednosti-v-kazahstane-za-20-let/ (дата обращения: 12.10.2022)

22. Как год пандемии повлиял на Казахстан. – 2021. URL: https://kz.kursiv.media/2021-03-13/kakgod-pandemii-povliyal-na-kazakhstan/ (дата обращения: 07.11.2022)

23. Как пандемия повлияла на образование в Казахстане. – 2020. URL: https://kz.kursiv.media/2020-12-06/kak-pandemiya-povliyala-na-obrazovanie-v-kazakhstane/ (дата обращения: 28.09.2022)

24. Пандемия–2020: хронический дефицит больниц и кадров в Казахстане. – 2022. URL: https://inbusiness.kz/ru/news/pandemiya-2020-kazahstanu-ne-hvatilo-bolnic-i-kadrov (дата обращения: 05.10.2022)

25. Anshuman Mishra, Srijita Basumallick, Albert Lu, Helen Chiu, Mohammad A. Shah, Yogesh Shukla, Ashutosh Tiwari. The healthier healthcare management models for COVID-19 // Journal of Infection and Public Health. 2021, no. 7, p. 927–937.

26. NT Pramathesh Mishra, Sabya Sachi Das, Shalini Yadav, Wasim Khan, Mohd Afzal, Abdullah Alarifi, El-Refaie kenawy, Mohammed Tahir Ansari, Md Saquib Hasnain, Amit Kumar Nayak. Global impacts of preand post-COVID-19 pandemic // Focus on socio-economic consequences. 2020, no. 1:100042.