Мемлекеттік қызметшілердің коммуникативті құзыреттері: шетелдік тәжірибе

Қазақстан Республикасы мемлекеттік қызметшілерінің қоғаммен өзара іс-қимыл барысы кезінде сақталуы тиіс әдептік қағидалары, міндеттері, талаптары бекітілгенімен, қоғаммен өзара іс-қимыл барысы кезінде сақталуы тиіс коммуникативті құзыреттеріне, коммуникативті дағдыларына түсінік берілмеген. Сонымен қатар Қазақстан Республикасында жергілікті өзін-өзі басқаруды дамытудың 2025 жылға дейінгі тұжырымдамасында жергілікті өзін-өзі басқарудың қолданыстағы моделі жиынтығында мемлекеттік қызметшілердің мәртебесі, функциялары мен өкілеттігін нақтылау қажеттілігі туралы да айтылған. Зерттеу жұмысында Қазақстан Республикасы Президентінің жанындағы Қазақстан стратегиялық зерттеулер институтының 2021 ж. қазақстандықтардың мемлекеттік орган қандай болғанын қалайтындығы туралы әлеуметтанулық сауалнама қорытындысы, атап айтқанда, мемлекеттік органның қолжетімділігі, оның ішінде байланыс пен мекенжай мәліметтерінің ашық қолжетімділікте болуы, қызметі мен бюджеті туралы ақпарат берудегі ашықтығы, халықпен кері байланыстың қолданыстағы арналарының болуы сипаттамалары ескерілді. Сауалнама қорытындысы арқылы Қазақстан Республикасы мемлекеттік қызметшілері үшін қажетті кәсіби коммуникативті құзыреттері, талаптары мен функциялары анықталды. Ұлыбритания, Франция, АҚШ, Швейцария, Жапония, Канада, Оңтүстік Корея елдерінің мемлекеттік қызметін реформалау барысының мазмұны мен даму тарихы тәжірибелері, мемлекеттік қызметшілердің мінез-құлық стандарттарына талдау жасалды. Шетелдік тәжірибе негізінде, Швеция, Франция, Германия, Португалия, АҚШ, Ұлыбритания, Канада, Жапония елдерінің жергілікті жердегі мемлекеттік қызметшілердің қызмет көрсету функцияларының толығымен үйлестірілуі, мемлекеті «қызмет беруші – азамат» кері байланысын орната алуы, мемлекеттік басқару жүйесіне бенчмаркинг процесін енгізу тәжірибесі, елінің мемлекеттік аппарат тарапынан азаматтық қызмет комиссиясы, мемлекеттік қызмет мектебі, еліндегі қайырымдылық пен қамқорлық көрсете білу қағидаттары қазақстандық мемлекеттік қызметшілердің кәсіби коммуникативті құзыреттер моделін қалыптастыру бойынша ұсыныстар берілді.

1. Қазақстан Республикасы Президентінің 2021 жылғы 26 ақпандағы «Қазақстан Республикасында мемлекеттік басқаруды дамытудың 2030 жылға дейінгі тұжырымдамасын бекіту туралы» № 522 Жарлығы. URL: https://adilet.zan.kz/rus/docs/U2100000522/compare

2. Қазақстан Республикасының 2015 жылғы 23 қарашадағы № 416-V ҚРЗ «Қазақстан Республикасының мемлекеттік қызметі туралы» заңы. URL: https://adilet.zan.kz/rus/docs/Z1500000416/compare

3. Манушкина М., Шестаков О. Остыловская Профессиональные компетенции: структура, состав, особенности формирования – 2020. URL: https://www.litmir.me/br/?b=726573&p=1

4. Дружилов С. Критерии и уровни индивидуального профессионализма / Психология профессионализма. 2-е изд., испр., доп. – Харьков: Изд-во «Гуманитарный центр», 2017. – 360 с.

5. Равен Д. Компетентность в современном обществе. – М.: Когито-Центр, 2002. – С. 19–24.

6. Яхонтова Е. Стратегическое управление персоналом. – Москва: Дело, 2013. – 378 с.

7. Strategy–2050. Какими хотят видеть казахстанцы государственные органы. URL: https://strategy2050.kz/ru/news/kakimi-khotyat-videt-kazakhstantsy-gosudarstvennye-organy/

8. Дрыгина Н. Государственные служащие как социально-профессиональная группа. – 2015.

9. Купряшин Г. Теоретическая рефлексия административных реформ в Европе: обзор результатов международного исследовательского проекта COCOPS (Coordinating for Cohesion in the Public Sector of the Future) – 2019. URL: https://www.uib.no/fg/polorg/38668/cocops

10. Артыкаева Н. Профессиональная адаптация государственных служащих: Россия и заружебный опыт. – 2022.

11. Liu B.F., Levenshus A.B. Opportunities, challenges, and trends in US Federal government communication // in the book Government Communication Cases and challenges / еdited by K. Sanders, M.J. Canel. Bloomsbury Publishing Plc. 2013. 1–337. Р. 61. ISBN 978-1-84966-612-1

12. Liu B.F. President Bush’s major post-Katrina speeches: enhancing image repair discourse theory applied to the public sector // Public Relations Review. 2007. No. 33. P. 8.

13. Fairbanks J., Plowman K.D., Rawlins B.L. Transparency in government communication // Journal of Public Affairs. 2007. No. 7(1). P. 22–37.

14. Кумейко Д. Информационно-коммуникативная компетентность гражданских служащих: понятие, диагностика, развитие. – Белгород: Белгородский государственный национальный исследовательский университет, 2015. – С. 217–221.

15. Меньшова В. Актуализация модели профессионального обучения и профессиональной подготовки государственных гражданских служащих: возможности и перспективы, профессиональное образование в современном мире // Профессиональное образование в современном мире (научно-практ. журнал). – 2021. – № 4.

16. Rabovsky T. The politics of higher education: university president ideology and external networking // Public Administration Review. 2016. No. 5. P. 764–777.