Социальная политика государства и ее влияние на уровень безработицы в Казахстане

Процесс становления системы социальной поддержки населения в Казахстане связан с глубокими социально-экономическими реформами. Последние программные документы, принятые в РК, направлены не только на развитие человеческого капитала, повышение качества и уровня жизни населения, но и на усиление социально-экономической защиты членов общества. Проведение адекватной социальной политики, направленной на повышение качества жизни населения, является одной из важнейших функций государства. Цель данного исследования заключается в рассмотрении проблем безработицы и бедности населения, социального неравенства, также влияния мер государственной политики на ее сокращение. Методами исследования послужили обзор, обобщение, статистический и количественный анализ. Информационной базой исследования являлись данные Национального статистического бюро, в которых отражались основные проблемы отечественного социального обеспечения. В ходе исследования было выявлено, что реализация проектов государства по повышению доходов населения не принесло ожидаемого эффекта. Проведенное исследование показало снижение реальных доходов населения при росте динамики номинального дохода, высокую долю неравенства доходов сельского и городского населения, и это связано с общим замедлением экономического роста и ростом инфляции. Кроме того, исследование выявило высокую долю самозанятого населения, которое, к сожалению, занято непродуктивной деятельностью, что в итоге приводит к росту бедности. В данных условиях необходимы систематизация мер социальной поддержки населения, реализация государственных проектов, выравнивающих доходы населения.

1. ҚР Президенті Қ.К. Тоқаевтың Қазақстан халқына арнаған жолдауы Жаңа жағдайдағы Қазақстан: іс-қимыл кезеңі 1.09.2022. URL: https://www.akorda.kz/kz/addresses/addresses_of_president/memleketbasshysy-kasym-zhomart-tokaevtyn-kazakstan-halkyna-zholdauy-2020-zhylgy-1-kyrkuiek (өтініш берілген күн: 09.02.2023)

2. Қазақстан Республикасы Президентінің 2018 жылғы 15 ақпандағы № 636 жарлығы Қазақстан Республикасының 2025 жылға дейінгі ұлттық даму жоспары. URL: https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U1800000636 (өтініш берілген күн: 01.02.2023)

3. ҚР Президенті Қ.К. Тоқаевтың Қазақстан халқына арнаған жолдауы Халық бірлігі және жүйелі реформа-ел өркендеуінің берік негізі 01.09.2021. URL: https://www.akorda.kz/kz/memleket-basshysykasym-zhomart-tokaev-kazakstan-halkyna-zholdauyn-zhariyalady-181635 (өтініш берілген күн: 10.02.2023)

4. ҚР Президенті Қ.К. Тоқаевтың Қазақстан халқына арнаған жолдауы Әділетті мемлекет. Біртұтас ұлт. Берекелі қоғам. 01.09.2022. URL: https://www.akorda.kz/kz/memleket-basshysy-kasym-zhomarttokaevtyn-kazakstan-halkyna-zholdauy-181416 (өтініш берілген күн: 10.02.2023)

5. Titmuss R.M. Social Policy. An introduction // London: George Allen&Unwin, 1974. URL: wordpress.com

6. Esping-Andersen G. The Three Worlds of Welfare Capitalism // Princeton: Princeton University Press, 1990. URL: https://www.researchgate.net/publication/243774920_The_Three_Worlds_Of_Welfare_Capitalism

7. Дробозина Л.А. Финансы. Денежное обращение. Кредит. Учебник для вузов // М.: Финансы, ЮНИТИ, 2000. – С. 357–360.

8. Benabou R., Ok E.A. Social mobility and the demand for redistribution: The POUM hypothesis // Quarterly Journal of Economics, May 2001. URL: https://rbenabou.scholar.princeton.edu/sites/g/files/toruqf3331/files/rbenabou/files/d8zkmee3.pdf

9. Holzmann R., Jorgensen S. Social risk management: A new conceptual framework for social protection, and beyond // International Tax and Public Finance, 2001. URL: https://www.researchgate.net/publication/5148552_Social_Risk_Management_A_New_Conceptual_Framework_for_Social_Protection

10. Huggett M., Parra J.C. How well does the U.S. social insurance system provide social insurance? // Journal of Political Economy. February 2010. URL: https://ideas.repec.org/a/ucp/jpolec/v118y2010i1p76-112.html

11. Wonik Kim. Social Risk and Social Insurance Political Demand for Unemployment Insurance // Rationality and Society, February 2019. URL: https://www.researchgate.net/publication/270706254_Social_Risk_and_Social_Insurance

12. Ehtisham Ahmad. SOCIAL SECURITY AND THE POOR: Choices for Developing Countries. URL: https://www.jstor.org/stable/3986463

13. Béland D., Cantillon B., Hick R., Moreira A. Social policy in the face of a global pandemic: policy responses to the COVID-19 crisis. URL: https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/spol.12718

14. Cai F., Zhang D., Liu Y. The impact of COVID-19 on the Chinese labor market: a comprehensive analysis based on the individual tracking survey. URL: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2666933121000484

15. Gentilini U., Almenfi M., Dale P. Social protection and jobs responses to COVID-19: a real-time review of country measures. “Living paper” version // Washington DC: World Bank. URL: https://openknowledge.worldbank.org/handle/10986/33635

16. Wong C., Qian J. COVID-19 highlights need to strengthen China’s social safety net (I): the unemployment insurance scheme. URL: https://research.nus.edu.sg/eai/wp-content/uploads/sites/2/2020/12/EAIBB-No.-1572-COVID-19-and-Chinas-social-safety-net-I-2.pdf

17. Яшина Н.И., Рубцова Е.М., Гришунина И.А., Яшин С.Н. Эффективность финансирования государственных программ как инструмент политики финансовой стабилизации территорий // Региональная экономика и управление. – 2020. – № 4(64). – С.1–16.

18. Малеева Т.М., Овчарова Л.Н., Бркдяк А.Я., Зубаревич Н.В., Пишняк А.И., Попова Д.О., Синявская О.В. Социальная поддержка: уроки кризисов и векторы модернизации // М.: Издательство «Дело» РАНХ. – 2010. – 336 с.

19. Мисихина С.Г. Социальная поддержка уязвимых групп населения // М.: Издательство Института Гайдара. – 2011. – 92 с.

20. Ракитский Б. Социальная защищенность и ее типы // Вопросы экономики. – 1993. – № 7. – С. 5.

21. Сулейманова Г.В. Право социального обеспечения. – Москва: Юрайт, 2016. – С. 19–27.

22. Юдин В.П. Социальная защита: понятие, сущность, границы // Казань, 1995. – 121 с.

23. Татибеков Б. Пути совершенствования системы социального страхования от потери работы // Труд в Казахстане. – 2006. – № 6. – С. 16–17.

24. Sato Y. Administrative evaluation and public sector reform: an analytic hierarchy process approach. URL: https://www.researchgate.net/publication/227804902_Administrative_evaluation_and_public_sector_reform_An_analytic_hierarchy_process_approach

25. Қазақстан Республикасы стратегиялық жоспарлау және реформалар жөніндегі агенттігінің ұлттық статистика бюросы // Қазақстан Республикасындағы еңбек нарығының негізгі индикаторлары (2022 ж. IV тоқсан). URL: https://new.stat.gov.kz/industries/labor-and-income/stat-empt-unempl/publications/9211 (өтініш берілген күн: 01.02.2023)

26. Қазақстан Республикасы стратегиялық жоспарлау және реформалар жөніндегі агенттігінің ұлттық статистика бюросы // Қазақстан Республикасындағы қызметкерлердің саны және жалақысы (2022 ж. IV тоқсан). URL: https://new.stat.gov.kz/industries/labor-and-income/stat-wags/publications/9188/ (өтініш берілген күн: 10.02.2023)

27. Жеке тұлғалардың банкроттығы туралы заң жобасы // URL: https://www.gov.kz/memleket/entities/pavlodar–zhelezinka/press/news/details/485985?lang=kk&ysclid=ley59syhyc665228097 (өтініш берілген күн: 02.02.2023)

28. Қазақстан Республикасы стратегиялық жоспарлау және реформалар жөніндегі агенттігінің ұлттық статистика бюросы // Тұрмыс деңгейі статистикасы. URL: https://new.stat.gov.kz/industries/labor-and-income/stat-life/ (өтініш берілген күн: 01.02.2023)

29. Қазақстан Республикасы стратегиялық жоспарлау және реформалар жөніндегі агенттігінің ұлттық статистика бюросы // Жалақы және еңбек жағдайы. URL: https://new.stat.gov.kz/industries/laborand-income/stat-wags/ (өтініш берілген күн: 10.02.2023)

30. Қазақстан Республикасы стратегиялық жоспарлау және реформалар жөніндегі агенттігінің ұлттық статистика бюросы. URL: https://stat.gov.kz/industries/labor-and-income/stat-life/publications/9468/ (өтініш берілген күн: 19.02.2023)

31. Агентство по делам государственной службы Казахстана. АДГС РК подвело итоги работы за 2022 год. – 2022. URL: https://www.gov.kz/memleket/entities/qyzmet/documents/details/307381?lang=kk&ysclid=lgahao91lw300464852 (өтініш берілген күн: 01.04.2023)

32. Халықтың табысын арттырудың 2029 жылға дейінгі бағдарламасы. Кешенді жоспарын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2022 жылғы 14 сәуірдегі № 218 Қаулысы. URL: https://adilet.zan.kz/rus/docs/P2200000218#z13 (өтініш берілген күн: 01.03.2023)