Қазақстандық қор нарығына сипаттамалық статистика әдістерін қолдану

Мақалада 2007 жылдан 2022 жылға дейінгі KASE (сауда кодтары: hsbk, KZTK, CCBN, KZTO, KCEL, KEGC, KZKAK) қазақстандық қор нарығының неғұрлым өтімді акциялары үшін сипаттамалық статистика әдістері және оларды қолдану қарастырылады. Әрбір қор үшін орташа табыстылық, дисперсия, таңдау диапазоны, стандартты ауытқу, вариация коэффициенті, куртоздық және қиғаштық сияқты сипаттамалық статистика есептеледі. Регрессия теңдеуінің коэффициенттері және детерминация коэффициенті R2 бағаланады, бұл нарықтық кіріс пен жеке қордың кірістілігі арасындағы байланысты көрсетеді. 2013–2022 жж. аралығындағы акциялардың индексінің өсуіне салыстырмалы талдау жүргізілді. Жылдық және айлық кезеңдерге негізделген KASE нарықтық кірістерінің жиілігін бөлу гистограммасы және оның эмпирикалық бөлу функциясы жасалды. Пирсон критерийі бойынша табыстылықтың қалыпты таралуы туралы гипотеза тексерілді. Көптеген акциялар бойынша кірістерді бөлу қалыпты үлестірімге толық сәйкес келмейді және оң қиғаштыққа ие, яғни оң жағында ұзын құйрығы бар. Қор табысының тәуекел деңгейіне тәуелділігін сипаттайтын нарық қисығы құрылды. Осы қисық сызыққа сәйкес, HSBK акциялары барлық қарастырылған акциялардың ішіндегі ең қауіптісі, агрессивті инвестициялық стратегияны пайдаланатын инвесторлар үшін төмен бағаланбаған және тартымды инвестициялар екені анықталды. KEGC акциялары – қазақстандық қор нарығында анағұрлым консервативті инвестициялық стратегияны қолданатын инвесторлар үшін тәуекелділігі аз және өте тартымды инвестициялар.

1. Ibbotson R.G., Harrington J.P. Stocks, Bonds, Bills and Inflation. 2021 Yearbook. 198 p. URL:https://www.cfainstitute.org/en/research/foundation/2021/sbbi-2021-summary-edition

2. Пресс-релиз KASE по итогам 2020, 2021 и 2022 годов. URL: https://kase.kz/ru/press_releases/

3. Шарп У., Александер Г., Бэйли Дж. Инвестиции. – М.: ИНФРА-М, 2006. – XII, 1028 c.

4. Ван Хорн Д.К., Вахович Д.М. Основы финансового менеджмента. 12-е издание. – М.: ООО «И.Д. Вильямс», 2008. – 1232 с.

5. Pearson K. Contributions to the Mathematical Theory of Evolution. II. Skew Variation in Homogeneous Material // Philosophical Transactions of the Royal Society A: Mathematical, Physical and Engineering Sciences. 1895. Vol. 186. P. 343–414.

6. Damodaran A. Historical Returns on Stocks, Bonds and Bills: 1928–2022. URL: https://pages.stern.nyu.edu/~adamodar/New_Home_Page/datafile/histretSP.html

7. Ibbotson R.G., Sinquefield R.A. Stocks, Bonds, Bills, and Inflation: The Past and the Future. Charlottesville, VA: Financial Analyst Research Foundation. 1983. 137 p.

8. Wilson J.W., Jones C.P. A Comparison of annual Common Stcok Returns: 1871–1925 and 1926–1985 // Journal of Business, 60. 1987, no. 2, pp. 239–258.

9. Siegel J.J. The Equity Premium: Stock and Bond Returns Since 1802 // Financial Analyst Journal, 48. 1992, no. 1, pp. 28–38.

10. Schwert G.W. Why Does Stcok Market Volatility Change Over Time? // Journal of Finance, 44. 1989, no. 5, pp. 1115–1153.

11. Ширяев А.Н. Основы стохастической финансовой математики. Том 1. Факты. Модели. – Москва: ФАЗИС, 1998. – 512 с.

12. Azimli A. Degree and structure of return dependence among commodities, energy stocks and international equity markets during the post-COVID-19 period // The International Journal of Minerals Policy and Economics. 21 March 2022. URL: https://doi.org/10.1016/j.resourpol.2022.102679

13. Wolski R. Risk and return in the real estate, bond and stock markets // Conference: 24th Annual European Real Estate Society. January 2017. URL: https://doi.org/10.1016/j.frl.2021.102524

14. Patjoshi P. Comparative Risk Return Analysis of Bombay Stock Market with Selected Banking Stocks in India // IRA-International Journal of Management & Social Sciences. 2016, no. 4(1). ISSN 2455-2267 URL: http://dx.doi.org/10.21013/jmss.v4.n1.p18

15. Hull J.C. Options, futures, and other derivatives / Prentice Hall; 8th ed. Edition. 2011. 841 p.

16. Defusco R.A., McLeavey D.W., Pinto J.E., Runkle D.E. Ethical and Professional Standards and Quantitative Methods CFA PROGRAM CURRICULUM // Statistical concepts and market returns, CFA Institute. 2011. Vol. 1. Reading 7.

17. Электронная торговая площадка «Bloomberg terminal», раздел Security, подраздел KZ Equity. URL: https://www.bloomberg.com/markets/stocks