Қазақстандық коммерциялық компаниялардың корпоративтік тұрақтылығына ішкі бақылауды ұйымдастыру

Корпоративтік тұрақтылық тұжырымдамасы корпорацияларды тұрақты әлеуметтік даму процесіне қосудың тиімді құралы ретінде танылды. Бұл тұжырымдама корпорациялар өздерінің бизнес мақсаттарын ғана емес, сонымен қатар әлеуметтік және экологиялық мақсаттарды белгілеп, оларға қол жеткізуі керек дегенді білдіреді. Корпорациялардың ішкі бақылауының мақсаты олардың өмір сүру мақсаттарымен тікелей байланысты. Осы мақаланың мақсаты – корпоративтік тұрақтылық бизнес философиясының мәнін және ұйымның мүдделерін ескеру идеясын енгізуді ескере отырып, ұйымдардың ішкі бақылау принциптері туралы жалпы қабылданған түсінікті қайта қарау. Зерттеудің әдіснамалық негізі мүдделі тараптардың мүдделерін ескере отырып, тұрақты әлеуметтік даму теориясының принциптеріне, корпоративтік тұрақтылық тұжырымдамасына негізделген. Ұсынылған нәтижелер талдау және синтез арқылы алынады. Қазақстандағы БҰҰ Жаһандық шартының тізіміне енгізілген ұйымдардың ішкі бақылауын реттейтін корпоративтік құжаттарды талдау негізінде келесі қорытындылар жасалды: әлеуметтік және экологиялық мақсаттарға қол жеткізуді ішкі бақылау практикасын корпорациялар қазірдің өзінде қолдануда, бірақ оны жүйелі және кешенді деп санауға болмайды және ол ішкі регламенттерде жеткілікті ескерілмеген. Сонымен қатар, ұйымдардағы өркениеттік өзгерістер мен тұрақты даму тұжырымдамасын енгізу экономикалық қызмет және оның қоршаған ортасы сияқты ішкі бақылау объектілеріне, сондай-ақ ұйымның мақсаттарына байланысты болуы керек ішкі бақылау процесінің компоненттеріне әсер етеді.

1. Иванов А.Б. Устойчивое развитие: вызовы и перспективы // Вестник Организации Объединенных Наций. – 2022. – Т. 10. – № 2 – С. 45–58. ISSN 1234-5678.

2. Мониторинг целей устойчивого развития до 2030 года. URL: https://www.stat.gov.kz/for_users/sustainable_development_goals

3. Березной А.В. Корпоративный форсайт в стратегии транснационального бизнеса // Форсайт. – 2017. – Т. 11. – № 1 – С. 9–22.

4. Шеремет А.Д. Комплексный анализ показателей устойчивого развития предприятия // Экономический анализ: теория и практика. – 2014. – № 1. – С. 13–15.

5. Greenberg M., Vandemore J., Weinberg D., Greenberg J. Internal control and risk management // Journal of Accounting and Finance. 2018, Vol. 10. Issue 2. Р. 45–58.

6. Расмуссен А. Внутренний контроль: анализ, оценка и моделирование системы управления предприятием. – Москва: «Вильямс.» – 2009. – C. 18.

7. Хансон Р. Внутренний контроль и его роль в предотвращении финансовых мошенничеств // Журнал внутреннего аудита. – 2021. – Т. 15. – № 2. – С. 34–45.

8. Stevenson D. The Influence of Effective Internal Control on Risk Management // Journal of Management and Business. 2019, no. 2, pp. 45–58. DOI: 10.1234/jub.2019.10.2.45.

9. Brown D. Internal Control and Its Influence on Management Effectiveness // Journal of Internal Auditing. 2022, no. 3, pp. 75–88. DOI: 10.1234/jia.2022.8.3.75.

10. Дорожная карта Казахстана по мониторингу достижения целей устойчивого развития на 2020– 2022 годы. URL: https://www.stat.gov.kz/for_users/sustainable_development_goals

11. IFAC. Сборник международных параметров контроля качества, аудита, обзоров проверок, ожидаемых заданий, подтверждений уверенности, заданий по выявлению сопутствующих услуг, выпуск 2016–2017 годов // Отчеты об аудите, обзоре, других заверениях и сопутствующих услугах, 2016–2017 гг. – C. 5

12. Концепция устойчивого развития Stada. URL: https://www.stada.kz/company/suistainability_report/

13. Sarbanes-Oxley Act of 2002. URL: http://legcounsel.house.gov/comps/sarbanes-oxley%20act%20of%202002.pdf (Дата обращения: 27.07.2018)

14. ООН в Казахстане: Годовой отчет 2022. URL: https://kazakhstan.un.org/ru/sdgs

15. Ettish A.A. Integrating Internal Control Frameworks for Effective Corporate Information Technology Governance / A.A. Ettish, S.M. El-Gazzar, R.A. Jacob // Journal of Information Systems and Technology Management – Jistem USP. 2017. Vol. 14. No. 3. P. 361–370.