Көлік түрлері бойынша Қазақстан Республикасындағы транзиттік тасымалдау көлемін талдау және бағалау

Мақаланың мақсаты – елдегі транзиттік инфрақұрылым мен көліктік байланыстарды дамытуға әсер ететін негізгі факторларды анықтау мақсатында Қазақстан Республикасының транзиттік әлеуетін бағалау. Талдаудың мақсаты – еліміздің транзиттік қызметіндегі негізгі артықшылықтар мен мәселелік аспектілерді анықтау, сондай-ақ Қазақстанның транзиттік хаб ретінде экономикалық өсуі мен бәсекеге қабілеттілігін арттыру мүддесінде транзиттік секторды жетілдіру және дамыту бойынша ұсыныстар әзірлеу. Транзиттік әлеует ұғымы жүктерді немесе жолаушыларды тасымалдау үшін белгілі бір көлік бағытын немесе көлік инфрақұрылымын пайдалану мүмкіндігін бағалауды білдіреді. Транзиттік әлеуетті бағалау географиялық орналасу, қолжетімділік, инфрақұрылым, көлік қызметтеріне сұраныс және бәсекелестік артықшылықтар сияқты факторларды талдауды қамтиды және көлік бағытын немесе инфрақұрылымын пайдаланудың тиімділігін анықтауға, ықтимал мәселелер мен кедергілерді анықтауға және транзит жүйесін жақсарту үшін стратегияларды әзірлеуге мүмкіндік береді. Бұл мақала Қазақстан Республикасының транзиттік әлеуетін талдамалық зерттеуден тұрады. Жұмыста Қазақстан Республикасындағы транзиттік тасымалдар көлеміне тасымалдау көлемі мен әртүрлі факторлар арасындағы байланысты зерттеу әдістерінің бірі – корреляциялық және регрессиялық талдау жүргізілді. Алынған нәтижелер Қазақстанның транзиттік секторының тиімділігі мен бәсекеге қабілеттілігін арттыру бойынша ұсыныстарды тұжырымдауға мүмкіндік береді.

1. Alfeus M., Collins J. A novel stochastic modeling framework for coal production and logistics through options pricing analysis // Financial Innovation. 2023. Vol. 9. No 1. P. 1–19.

2. Kunanbayeva D. et al. Public administration of the transport and logistics sector in Kazakhstan based on the data from the Global Logistics Performance Index // Public Policy and Administration. 2022. Vol. 21. No 5. P. 703–714.

3. Polukhina E., Mizanbekova S. Analysis of the transport and logistics complex of the republic of Kazakhstan // Eastern-European Journal of Enterprise Technologies. 2022. Vol. 119. No. 13.

4. Сисенова А.Т., Жарылкасын Ж.К. Транзитный потенциал страны как важнейший фактор экономического развития // Вестник университета «Туран». – 2020. – № 3. – С. 55–58.

5. Taisarinova A., Loprencipe G., Junussova M. The evolution of the Kazakhstani Silk Road section from a transport into a logistics corridor and the economic sustainability of regional development in Central Asia // Sustainability. 2020. Vol. 12. No 15. P. 6291.

6. Kulanov A. et al. Investment climate and its influence on the development of entrepreneurship: practice of the Republic of Kazakhstan // Entrepreneurship and Sustainability Issues. 2020. Vol. 8. No 2. P. 421–437.

7. Kredina A. et al. The relationship between logistics and information and communication technologies and their impact on the economy of Kazakhstan // Problems and Perspectives in Management. 2022. Vol. 20. P. 344–355.

8. Сведения по транзитным перевозкам, железнодорожному и воздушному транспорту. Бюро национальной статистики агентства по стратегическому планированию и реформам Республики Казахстан. URL: https://stat.gov.kz/ru/industries/business-statistics/stat-transport/dynamic-tables/ (дата обращения: 29.05.2024)

9. Duan H., Yang J., Yang H. A Blockchain-Based Privacy Protection Application for Logistics Big Data // Journal of Cases on Information Technology (JCIT). 2022. Vol. 24. No. 5. Р.1–12.

10. Vega D.A.S.D.L. et al. Criteria analysis for deciding the LTL and FTL modes of transport // Gestão & Produção. 2021. Vol. 28. P. e5065.

11. Пак Е.В. Перспективы реализации транзитного потенциала РФ и Казахстана // Мировая экономика и международные отношения. – 2020. – Vol. 64. – № 11. – С. 132–138.

12. Sultanov T. et al. Development of transit potential in conditions of integration of the Republic of Kazakhstan into the world transport system // Procedia Computer Science. 2019. Vol. 149. P. 430–435.

13. Шеденов У., Аскаров Г. Транспортная инфраструктура как фактор развития логистики // Вестник КазНУ. Серия Экономическая. – 2017. – Vol. 122. – № 4. – С. 116–122.

14. Марченко Е.М. и др. Статистическое моделирование и прогнозирование. Учеб. Пособие. – Владимир: Изд-во ВлГУ, 2018. – 100 с.

15. Статистические данные прогнозирования. IBM интсрукция. URL: https://www.ibm.com/docs/ru/cognos-analytics/11.2.0?topic=forecasting-statistical-details (дата обращения: 31.05.2024)