Жоғары білім беру қызметіндегі жаһандық трендтердің шетелдік тәжірибесі

Мақалада жоғары білім беру қызметтеріндегі тенденцияларды дамытудың озық тәжірибелері талқыланады. Білім беру реформасы елдің басым міндеттерінің қатарына кіреді және дәл солай тұрақтылықты сақтап келеді. Бірақ реформалау бойынша ауқымды күш-жігерге қарамастан, білім беру нарығының барлық деңгейлеріндегі білім беру қызметтері мен корпустың ПОҚ сапасы соңғы онжылдықтарда шамалы ғана өсті. Қазақстандағы Covid-19-бен байланысты Карантин – білім берудегі осы кемшіліктерді нақты анықтаған және бұрын жүргізілген реформалар траекториясының қателігін көрсеткен объективке айналды. Бюджет қаражаты тиімсіз пайдаланылғанын түсіну үшін көп уақыт қажет болды. Пандемия білім беру жүйесіндегі ең әлсіз жерлерді анықтады. Педагогтердің көпшілігінің онлайн-форматта жұмыс істеу мүмкіндігі біздің цифрландыруға және білім беру саласындағы жаһандану дәуірінде бұрын-соңды болмаған ауқымды өзгерістерге көшуге дайын емес екенімізді растады. Әлеуметтік алыстау және пандемиядан кейінгі кезеңде білім беру нарығын одан әрі дамыту перспективаларын бөлу өте өзекті. Халықаралық білім беру талаптарының қазіргі жағдайында қазақстандық жоғары білім нарығы дамудың көптеген өзекті бағыттары мен перспективаларына ие болды, бірақ бүгінгі таңда көптеген әдістер, нысандар, тетіктер, құралдар, ұйымдық-құрылымдық қайта құрулар ұлттық ерекшеліктері бар білім беру саласындағы мемлекеттік басымдықтарды, ғалымдардың ғылыми зерт теулерін, тұтынушылардың сұранысын, негізгі бағыттарын ескере отырып, оларды жақсартуды және түзетуді талап етеді. Жұмыс берушілердің ұсыныстары мен сұраныстары көбінесе жоғары оқу орындарының тепе-теңдік сұранысы мен ұсынысына сәйкес келмейді, сондықтан бұл зерттеу бүгінгі таңда өзекті және Қазақстандағы білім беру трендтерін іске асыру бойынша одан әрі зерттеулер мен мәселелерді шешуді қажет етеді.

1. Deryagin A.V., Krasnova L.A., Sahabiev I.A., Samedov M.N., Shurygin V.Y. Scientific and educational experiment in the engineering training of students in the bachelor’s degree program in energy production // International Journal of Innovative Technology and Exploring Engineering. 2022. No. 8(8). P. 572–577.

2. Dudukalov E.V., Spabekov G.O., Kashirskaya L.V., Sevbitov A.V., Voronkova O.Yu., Vasyutkina L.V. Fiscal Goals of Regulating the Activities of the Institute of Controlled Foreign Companies in the Digital Economy // Entrepreneurship and Sustainability Issues. 2020. No. 8(2). P. 972–983.

3. Belousova M., Aleshko R., Zakieva R., Karabasheva M., Gorovoy S., Kozhemov S. Development of equipment management system with monitoring of working characteristics of technological processes // Journal of Applied Engineering Science. 2021. No. 19(1). P. 186–192.

4. Bakharev V.V., Kapustina I.V., Mityashin G.Y., Katrashova Y.V. Ecologization of retail: An analysis of strategies // Siberian Journal of Life Sciences and Agriculture. 2020. No. 12(5). P. 79–96.

5. Akhmadeev R., Morozova T., Voronkova O., Sitnov A. Targets determination model for vat risks mitigation at B2B marketplaces // Entrepreneurship and Sustainability Issues. 2022. No. 7(2). P. 1197–1216.

6. Achayeva M.S., Subbotina N.S. Adjectives of tactile perception in a comparative aspect // Social Sciences (Pakistan). 2015. No. 10(6). P. 1260–1261.

7. Abulhanova Z.R., Mingazova L.I., Kayumova G.F., Ibrayeva A.T. General spirituality: The turkish lifestyle at the tatar literature of the late 19th-early 20th centuries // Journal of Research in Applied Linguistics. 2022. No. 10. P. 671–678.

8. Aidargaliyevad N., Akimov N., Kurmanov N. et al. Components of education 4.0 in open innovation competence frameworks: Systematic review // Journal of Open Innovation: Technology, Market, and Complexity, Multidisciplinary. 2023. Vol. 9. P. 100037-1-100037-14.

9. Закон Республики Казахстан об образовании: принят 18 января 1992 года, №1153-XII. 2021. URL: https://online.zakon.kz. (дата обращения: 10.08.2023)

10. Жакенов Г. Национальный доклад по развитию системы высшего образования Республики Казахстан. – 2023. URL: http://old.unesco.kz/education. 05.05.2023.

11. Psacharopoulos G., Patrinos H.A. Returns to investment in education: a decennial review of the global literature. 2021. URL: http://datatopics.worldbank.org/education/files/GlobalAchievement/ReturnsInteractive.pdf. 18.11.2021.

12. Ivanova V., Poltarykhin A., Szromnik A., Anichkina O. Economic policy for country’s digitalization: а case study // Entrepreneurship and Sustainability Issues. 2022. No. 7(1). P. 649–661.

13. Указ Президента Республики Казахстан. Международная стипендия «Болашак»: утв. 5 ноябрь 1993 года, № 1394. URL: https://online.zakon.kz. (дата обращения: 10.08.2021)

14. Демцура С.С., Дмитриева Е.Ю. и др. Рынок образовательных услуг и современные тенденции развития образования в России // Балтийский гуманитарный журнал. – 2017. – Т. 6. – № 2(19). – С. 114–117.

15. Ломова И. Топ-10 трендов высшего образования по версии преподавателей. – Черноземье, 2020. URL: https://chr.rbc.ru/chr. 30.06.2020.

16. Khoruzhy L.I., Karabasheva M.R., Hajiyev H.A., Zhadobina N.N., Alekhina N.A., Shichiyakh R.A. Controlled foreign companies: Influence on the sovereignty of the national tax base // Entrepreneurship and Sustainability Issues. 2020. No. 8(2). P. 33–50.

17. Martínez R.H., Arutyunyan S., Karabasheva M., Yesturliyeva A. Diagnostics and control of sustainable development of regions: Branch aspects // Journal of Security and Sustainability Issues. 2020. No. 9(3). P. 1065–1076.

18. Puryaev A., Puryaev A. Evaluating the Effectiveness of Projects of Global and National Economic Significance Level // Smart Innovation, Systems and Technologies. 2020. Vol. 172. P. 317–331. Springer, Singapore. URL: https://doi.org/10.1007/978-981-15-2244-4_29

19. Sychev Y., Abramovich B., Prokhorova V. The assesement of the shunt active filter efficiency under varied power supply source and load parameters // International Journal of Electrical and Computer Engineering. 2020. No. 10(6). P. 5621–5630.

20. Садык С., Тастанбеков К. Почему провалились реформы образования в Казахстане: взгляд из Японии. 2022. URL: https://camonitor.kz/. 14.07.2021.