Қонақүй кәсіпорындарын сертификаттау олардың тұрақтылығына әсер ететін фактор ретінде

Ел үшін маңызды бағыт туристік дестинацияны әлемдік аренада жылжыту болып табылады, мұндағы мақсат – тартымдылықты, қолжетімділікті, ашықтықты, қауіпсіздікті арттыру және шетелдік қонақтар мен ішкі туристер үшін қолайлы жағдайлар жасау. Келешектегі қадамдардың бірі кәсіпорындарға қонақүй қызметтерінің сапа саясаты саласында салауатты бәсекелестікті қамтамасыз етуге мүмкіндік беретін қонақ үйлерді сертификаттауға назар аудару болып табылады. Зерттеудің мақсаты – қонақтардың қонақ үйлердегі қызметтердің алынған сапасына қанағаттануын, олардың күтілетін сапаға сәйкестігін диагностикалау және оның елдегі қонақ үйлердегі деңгейін арттыру үшін практикалық ұсыныстарды ұсыну, қонақүй кәсіпо рындарын сертификаттау арқылы кәсіпорындардың тұрақтылығын (ESG) арттыру арқылы қонақж айлылықтың тартымдылығын арттыру. Қазақстанда қонақжайлылықтың ерекшелігі республикалық мемлекеттік кәсіпорын (РМК) үшін де, шағын орта бизнес (ШОБ) үшін де шығындар мен қажеттіліктің болмауына байланысты жеткілікті зерттелмеген, тартымсыз болып табылады, алайда, әсіресе қазіргі заманғы қонақтардың қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін жаңа тиімді шешімдерді іздеу талап етіледі, ал  шағын орта бизнес (ШОБ) айтарлықтай өзгеруде. Бұл зерттеу сертификаттаудың практикалық маңыздылығын, оның құндылықтарын атап көрсетуге мүмкіндік беретін идеяны іздеуге негізделді, оған зерттеу әдістері кірді: әдеби шолу, статистикалық әдіс, қонақтар арасында сауалнама, олардың нақты пікірлеріне негізделген, барлығы 111 респондент қатысты. Талдау нәтижелерін пайдалана отырып, тұрақтылық, ресурстарды сақтау және экология қағидаттарының сақталуын ескеруге мүмкіндік беретін, индустрияда ашықтықты дамыту үшін жаңа мүмкіндіктер ашатын практикалық ұсыныстар тұжырымдалды.

1. Cripps K. Where to go in 2025: The best places to visit // CNN Travel. 2025. URL: https://edition.cnn.com/travel/best-destinations-to-visit-025?cid=ios_app (accessed: 01.01.2025)

2. What is the Hotel Industry? / Blog Introduction to the Hotel Industry: The Essential Guide URL: https://fhahoreca.com/blog/hotel-industry/#:~:text=The%20basic%20theme%20is%20to,tourism%2C%20transportation%2C%20and%20events (accessed: 30.12.2024)

3. ҚР ҰК ЭКК экономика секторларының жіктеуіші 13-2019 // Қазақстан Республикасы стратегиялық жоспарлау және реформалар жөніндегі агенттігінің ұлттық статистика бюросы. URL: https://stat.gov.kz/ru/classifiers/statistical/21/ (өтініш берілген күн: 21.12.2024)

4. Chaulagain, Falindra Prasad. Hospitality. 2024. URL: https://www.researchgate.net/publication/378901251_Hospitality (accessed: 02.04.2024)

5. Horb, Kostiantyn & Korneyev, Maxim & Kucher, Marharyta. Hospitality in the hotel, restaurant and tourism business: general basis of research and features of the training of specialists. Scientific opinion: Economics and Management. 2024. URL: https://www.researchgate.net/publication/379126146 (accessed: 06.11.2024)

6. Yikilmaz, İbrahim & Palabıyık, Nida. Job Insecurity in Hospitality Sector: A Focused Review of The Research Literature // EGE 10th International conference on social sciences. 2023. URL: https://www.researchgate.net/publication/377577132_Job_Insecurity_in_Hospitality_Sector_A_Focused_Review_of_The_Research_Literature (accessed: 02.04.2024)

7. UNWTO // COVID-19: UNWTO Calls on tourism to be Part of recovery Plans. 2020. URL: https://www.unwto.org/news/covid-19-unwto-calls-on-tourism-to-be-part-of-recovery-plans (accessed: 02.04.2024)

8. Lew A. How to create a better post-COVID-19 // World. Medium 16. March, 2020. URL: https://medium.com/new-earth-consciousness/creating-a-better-post-covid-19-world-36b2b3e8a7ae (accessed: 04.04.2024)

9. Muñoz-Torres M.J., Fernández-Izquierdo А. An assessment tool to integrate sustainability principles into the global supply chain // Sustainability. 2018, no. 10(2), p. 535. URL: https://www.mdpi.com/20711050/10/2/535 (accessed: 12.04.2024)

10. Marrewijk M. Concepts and Definitions of CSR and Corporate // Sustainability: Between Agency and Communion. Journal of Business Ethics. 2003, no. 44, pp. 95–105. URL: https://www.researchgate.net/publication/226846604_Concepts_and_Definitions_of_CSR_and_Corporate_Sustainability_Between_Agency_and_Communion (accessed: 12.04.2024)

11. Santos, Méxas, Meiriño // Sustainability and hotel business: criteria for holistic, integrated and participative development, Journal of Cleaner Production, 2017. Vol. 142. Part 1. P. 217–224. URL: https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0959652616303742?via%3Dihub (accessed: 01.04.2024)

12. Туризм Казахстана за 2017–2021 гг. БНС АСПР РК. – Астана, 2022. URL:https://stat.gov.kz/ru/industries/business-statistics/stat-tourism/ (өтініш берілген күн: 12.03.2024)

13. Kyule. Influence of Hotel Ambience and Performance of Hotels in Uganda // A Critical Literature Review. 2022. Vol. 1. Issue 1. P. 40–53. URL: https://www.carijournals.org/journals/index.php/JMH/article/view/1096/1320 (accessed: 12.04.2024)

14. Филипповский Е.Е., Шмарова Л.В. Экономика и организация гостиничного хозяйства. – М.: Финансы и статистика, 2003. – 176 с.

15. Габдукаева Л.З., Решетник О.А. Контроль качества и сертификация услуг предприятий общественного питания: учебное пособие. – Казань: Изд-во КНИТУ, 2018. ‒ 184 с.

16. Смирнов Э.А. Управление качеством рекламы: учебное пособие – М.: РИП-холдинг, 2001. – 263 с.

17. Кобяк М.В., Скобкин С.С. Управление качеством в гостинице: учеб. пособие. – М.: Магистра, 2008. – 511 с.

18. Закон Республики Казахстан от 16 июля 1999 г. № 434-1 «О сертификации» (с изменениями). URL: https://online.zakon.kz/Document/?doc_id=3113806 (дата обращения: 21.11.2024)

19. Закон РК от 30 декабря 2020 года № 396-VI «О техническом регулировании» (с изменениями по состоянию на 08.06.2024). URL: https://adilet.zan.kz/rus/docs/Z2000000396/z20_396.htm (дата обращения: 21.11.2024)

20. Касательно указания в сертификате соответствия или декларации о соответствии нескольких схем сертификации или декларирования // Письмо Комитета технического регулирования и метрологии Министерства торговли и интеграции Республики Казахстан от 2 июня 2023 года № ЖТ-2023-00890261. URL: https://online.zakon.kz/Document/?doc_id=37800911 (дата обращения: 12.11.2024)

21. Об утверждении Правил оценки соответствия / Приказ и.о. Министра торговли и интеграции Республики Казахстан от 29 июня 2021 года № 433-НҚ, № 23364. URL: https://adilet.zan.kz/rus/docs/V2100023364/history (дата обращения: 11.06.2024)

22. Официальный сайт Международной организации по стандартизации (ISO). URL: https://www.iso.org/ru/standard/81230.html (accessed: 11.06.2024)

23. Титова А. Около четырех млрд тенге потратят на обучение гостеприимству в Казахстане. – 2024. URL: https://press.kz/novosti/okolo-chetireh-mlrd-tenge-potratyat-naobuchenie-gostepriimstvu-vkazahstane (дата обращения: 07.06.2024)

24. Смирнова А. 25 гостиниц Казахстана имеют «пять звезд». – 2024. URL: http://surl.li/ulfsp (дата обращения: 11.06.2024)

25. Казахстанским гостиницам не хватает звёзд. – 2023. URL: https://forbes.kz/articles/kazahstanskim_gostinitsam_ne_hvataet_zvezd (дата обращения: 11.06.2024)