ТДМ сәйкес агроазық-түлік секторының негізгі проблемаларын зерттеу және жүйелеу

Қазақстан Республикасында ауыл шаруашылығын дамытудың қолданыстағы стратегиялары мен бағдарламаларын одан әрі жетілдіру үшін 2030 жылға дейінгі кезеңге Біріккен Ұлттар Ұйымы (БҰҰ) тұрақты дамуының жаһандық тұжырымдамасына бейімделудің ықтимал жолдарын іздеу қажет. Зерттеудің мақсаты 2030 Тұрақты даму мақсаттарын (ТДМ) тұжырымдамасын ескере отырып, ауыл шаруашылығын тұрақты дамыту саласындағы ұлттық басымдықтарды анықтау болып табылады. Зерттеудің ғылыми маңыздылығы ТДМ 2030 ұлттық жағдайларға бейімделуімен және агроазық-түлік секторында, оларға қол жеткізу тетігін, қалыптастырумен анықталады. Зерттеуде, аграрлық азық-түлік секторының 12 мақсатпен өзара байланысы жүйелендірілді және тұрақты дамудың, жаһандық мақсаттары шеңберінде, Қазақстан үшін 78 өзекті міндет (46%) айқындалды. Жұмыста пайдаланылған жүйелі тәсілдер, Қазақстанның агроөнеркәсіптік секторының тұрақты дамуының Ұлттық индикаторларын әзірлеу үшін әлеуметтік, экономикалық және экологиялық көрсеткіштерді анықтауға және нақтылауға мүмкіндік берді. Қазақстанның агроазық-түлік секторының нысаналы міндеттеріне және олардың ТДМ 2030 индикаторларымен өзара байланысына арналған жүргізілген зерттеу оның тұрақты даму тұжырымдамасын қалыптастыру үшін негіз бола алады. Әзірленіп жатқан тәсіл мониторинг пен есептілік тетіктерін ғана емес, сондай-ақ тұрақты даму стратегияларын әзірлеуге және іске асыруға бағытталған ынталандырушы шаралардың кең спектрін де көздеуге тиіс. Бұл стратегиялар агроазықтүлік саласын технологиялық жаңғыртуды жеделдетуге, оның тұрақтылығын, тиімділігін және сыртқы сынқатерлер мен жаһандық күйзелістерге бейімделу қабілетін арттыруға арналған.

1. Байжолова Р.А., Орынканова Ж.М. «Зеленая экономика» в Казахстане: вызовы и персп ективы развития // Ученые записки Крымского инженернопедагогического университета. – 2018. – № 1(59). – С. 41.

2. Преобразование нашего мира: повестка дня в области устойчивого развития на период до 2030 года. – ООН. Нью-Йорк, 2015. URL: http://docs.cntd.ru/document/420355765

3. 17 целей устойчивого развития и 169 задач. URL: https://sdgs.un.org/goals

4. Guidance on core indicators for agrifood systems. Measuring the private sector’s contribution to the SDGs. Food and Agriculture Organization of the United Nations. 2021. URL: https://www.fao.org/3/cb6526en/cb6526en.pdf

5. Старикова Е.А. Современные подходы к трактовке концепции устойчивого развития // Вестник Российского университета дружбы народов. Серия: Экономика. – 2017. – Т. 25. – № 1. – С. 7–17.

6. Ускова Т.В. Управление устойчивым развитием региона. – Вологда: ИСЭРТ РАН, 2009. – 355 с.

7. Qadir M., Schubert S., Oster J. High magnesium waters and soils: emerging environmental and food security constraints // Science of the Total Environment. 2018, vol. 642, pp. 1108–1117.

8. Padda I.U., Hameed A. Estimating multidimensional poverty levels in rural Pakistan: a contribution to sustainable development // Journal of Cleaner Production. 2018, vol. 197, pp. 435–442.

9. Kurata M., Matsui N., Ikemoto Y. Do determinants of adopting solar home systems differ between households and micro-enterprises? // Evidence from rural Bangladesh. Renewable Energy. 2018, vol. 129, pp. 309–316.

10. Terrapon-Pfaff J., Ortiz W., Dienst C. Energising the WEF nexus to enhance sustainable development at local level // Journal of Environmental Management. 2018, vol. 223, pp. 409–416.

11. Allen C., Metternicht G., Wiedmann Т. Initial progress in implementing the Sustainable Development Goals (SDGs): a review of evidence from countries // Sustainability Science. 2018, vol. 13, no. 5, pp. 1453– 1467.

12. Содействие созданию устойчивых производственно-сбытовых цепочек в сфере продовольствия // Руководящие принципы. – Рим: ФАО, 2015. URL: http://www.fao.org/3/a-i3953r.pdf

13. Мизанбекова С., Калыкова Б., Джумабаева А. Обеспечение продовольственной безопасности Казахстана // Проблемы агрорынка. – 2020. – № 4. – С. 31–39. URL: https://doi.org/10.46666/2020-4-27089991.03

14. Цели в области устойчивого развития и их влияние на развитие сельского хозяйства и сельских районов в регионе Европы и Центральной Азии. – Анталия, 2016. URL: http://www.fao.org/3/a-mp172r.pdf

15. Концепция развития сельских территорий Республики Казахстан на 2023 – 2027 годы от 28 марта 2023 года. URL: https://economy.kz/ru/Novosti_instituta/id=5682

16. Грузневич Е.С. Развитие, устойчивое развитие и сбалансированное устойчивое развитие и их взаимосвязь на уровне региона: терминологические аспекты // Россия: тенденции и перспективы развития. – 2017. – С. 839–844.

17. Концепция перехода Республики Казахстан к устойчивому развитию на 2006–2024 годы. Постановление Правительства Республики Казахстан от 12 октября 2006 года № 981. URL: https://adilet.zan.kz/rus/docs/P060000981 (дата обращения: 15.01.2022)

18. Добровольный национальный обзор 2019. URL: https://sustainabledevelopment.n.org/content/documents/23453KAZAKHSTAN_VNR_Kazkahstan_web_site_2019.pdf (дата обращения: 26.01.2022)

19. По каким показателям ЦУР Казахстаном достигнуты результаты. URL:https://strategy2050.kz/ru/news/po-kakim-pokazatelyam-tsur-kazakhstanom-dostignuty-rezultaty-/ (дата обращения: 10.01.2022)