Күнделікті сұраныстағы тауарлар сегментіндегі компаниялардың жұмыс істеу модельдері

Мақала тез және күнделікті сұраныс тауарлары (FMCG) индустриясындағы бизнес-процестерді басқарудың теориялық және практикалық аспекттерін зерттеуге арналған. Зерттеу барысында жаһандық трендтерді, аймақтық ерекшеліктерді және компаниялардың бәсекеге қабілеттілігін арттырудың тиімді тәсілдерін талдауға баса назар аударылады. Зерттеуде жүйелі әдеби шолу, салыстырмалы және сыни талдау, деректердің статистикалық талдауы, ақпаратты синтездеу және жүйелеу әдістері, сондай-ақ FMCG компанияларының жаһандық және аймақтық контексттегі жұмыс үлгілері мен тұжырымдамаларын бағалау үшін кейс-талдау әдісі қолданылады. Зерттеудің құндылығы: ұсынылған талдау практикалық көзқарас тұрғысынан бірегей болып табылады және тез тұтынылатын тауарлар өндірісі мен сату сегментіндегі трансұлттық корпорациялардың бәсекелік артықшылықтары туралы білім береді. FMCG нарығына қатысты ақпараттың қолжетімсіздігі мен жабықтығын, осы нарықтың өзгергіштігін, инновацияларға деген жоғары сұранысты және басқару стратегияларының бейімделу мәселелерін ескере отырып, бұл мақала FMCG нарығын зерттейтін студенттер, магистранттар және жалпы ғылыми қауымдастық үшін маңызды болып табылады және басқару теориясына үлес қосады. Зерттеу нәтижелері: зерттеу кең тұтыну тауарлары индустриясындағы компаниялардың тұрақты жетістігіне ықпал ететін негізгі аспектілерді анықтайды, соның ішінде тиімді жұмыс үлгілері, стратегиялық икемділік және жеткізу тізбегін жоспарлау. Авторлар нарық құрылымын, өнімді ілгерілету тәсілдерін, осы саладағы компаниялардың алдында тұрған сын-қатерлер мен талаптарды, басқару стратегияларын және тарату арналарының ерекшеліктерін сипаттайды.

1. Kenton W. Fast-Moving Consumer Goods (FMCG) Industry: Definition, Types, and Profitability // Investopedia. 18.06.2024. URL: https://www.investopedia.com/terms/f/fastmoving-consumer-goods-fmcg.asp (accessed: 18.04.2024)

2. Долженко И.Б. Цифровая трансформация ТНК потребительского сектора // Экономика и бизнес: теория и практика. – 2019. – № 12-2(58). – С. 13–17. DOI: 10.24411/2411-0450-2019-11469.

3. Об утверждении Перечня налогоплательщиков, подлежащих мониторингу крупных налогоплательщиков. 2022 // Приказ Заместителя Премьер-Министра – Министра финансов Республики Казахстан от 15 декабря 2022 года № 1290. URL: https://adilet.zan.kz/rus/docs/G22E0001290 (дата обращения: 01.07.2024)

4. Объем реализации товаров и услуг в Республике Казахстан. 12.12.2024 // Бюро Национальной Статистики QazStat. URL: https://stat.gov.kz/ru/industries/economy/local-market/ (дата обращения: 05.01.2025)

5. Объем и ИФО в разрезе регионов об оказанных услуг по предоставлению и обеспечению питанием и напитками. 12.12.2024 // Бюро Национальной Статистики QazStat. URL: https://stat.gov.kz/ru/industries/economy/local-market/ (дата обращения: 28.06.2024)

6. Browne M. Walmart goes fully driverless in delivery pilot in Bentonville // Supermarket News. 08.11.2021. URL: https://www.supermarketnews.com/technology/walmart-goes-fully-driverless-delivery-pilot-bentonville (accessed: 21.06.2024)

7. Kolodny L. Amazon is hauling cargo in self-driving trucks developed by Embark // CNBC. 30.01.2019. URL: https://www.cnbc.com/2019/01/30/amazon-is-hauling-cargo-in-self-driving-trucks-developed-byembark.html (accessed: 21.06.2024)

8. Baker L. Coca-Cola test-drives Einride’s autonomous truck in Sweden // Freight Waves. 05.12.2019. URL: https://www.freightwaves.com/news/coca-cola-to-deploy-av-electric-transport-vehicle-in-sweden (accessed: 21.06.2024).

9. Рыскиев Ж. Открытие представительств и филиалов иностранных компаний в Казахстане. 12.04.2016 // Закон.кз. URL: https://online.zakon.kz/Document/?doc_id=39216588 (дата обращения: 06.04.2024).

10. PepsiCo Annual Report 2023 // PepsiCo. 2024. Р. 13.

11. Мескон М., Альберт М., Хедоури Ф. Основы менеджмента / перевод Евенко Л.И. // Дело. – 2004. – С. 492.

12. Кравцова И.С., Текучева С.Н. Мировой опыт систем дистрибуции предприятиями-производителями продовольственных товаров // International journal of professional science. 2019. No. 7. P. 39–59.

13. Тогайбаев Б. Миллиард литров в год: как работает одно из крупнейших производств напитков в РК // Forbes Kazakhstan. 12.01.2024. URL: https://forbes.kz/articles/na_lyuboy_vkus_1705028678 (дата обращения: 24.06.2024)

14. Долженко И.Б. Слияния и поглощения как инструмент обеспечения конкурентного превосходства американских ТНК потребительского сектора // Московский экономический журнал. – 2020. – №7. – С. 144–152. DOI: 10.24411/2413-046X-2020-10511

15. Matthew J. Companies Owned by PepsiCo. 2024 // Investopedia. URL: https://www.investopedia.com/articles/markets/122215/top-5-companies-owned-pepsi-pep.asp (accessed: 15.06.2024)

16. Pepsi Lipton. 2024 // Linkedin. URL: https://ch.linkedin.com/company/pepsilipton (accessed: 24.06.2024)

17. Thomson A. PepsiCo’s Organizational Structure Analysis // Panmore Institute. 2024. URL: https://panmore.com/pepsico-organizational-structure-analysis (accessed: 15.06.2024)

18. Долженко И.Б. Слияния и поглощения Европейских ТНК потребительского сектора // Московский экономический журнал. – 2020. – № 6. – С. 525–532. DOI: 10.24411/2413-046X-2020-10385.

19. BurrittC.,StanfordD.Coc-ColatoPurchaseBottlerin$12.3BillionDeal.//Bloomberg.25.02.2010.URL: https://www.bloomberg.com/news/articles/2010-02-25/coca-cola-agrees-to-buy-bottler-s-north-americanoperations (accessed: 16.04.2024).

20. Formation of Unilever. 2021 // Unilever Archives. URL: https://archives-unilever.com/discover/stories/formation-of-unilever (accessed: 01.05.2024)

21. Kumar R. Wealth Creation in the World’s Largest Mergers and Acquisitions // Springer. 2019. Р. 243–250.

22. FMCG report 4Q 2023 // The Nielsen Company LLC. 2024. Р. 43.

23. Степанова И.С. Особенности торгового посредничества в сегменте HORECA // Вестник науки. – 2021. – № 5. – С. 113–117.

24. Кегенбеков Ж.К., Алипова А.Н., Бидашева А.Г. Взаимосвязь логистики и торгового маркетинга в компаниях FMCG сектора // Russian Journal of Water Transport. 2021. No. 69(4). P. 133–148. DOI: 10.37890/jwt.vi69.221.