Маркетингтің цифрлық трансформациясы: Казақстан Республикасындағы проблемалар мен перспективалар

Цифрлық технологиялардың компаниялардың маркетингтік қызметіне әсері үлкен маңызға ие және әлеуметтік медиа, үлкен деректер және автоматтандыру сияқты құралдарды қарастырады. Цифрландыру клиенттермен өзара әрекеттесу, ұсыныстарды жекелендіру және жарнамалық науқандарды басқару тәсілдерін өзгертеді. Қазақстандағы маркетингтің цифрлық трансформациясы бизнес пен тұтастай экономиканың дамуына әсер ететін маңызды процестердің бірі болып табылады. Соңғы жылдары жаһандық цифрландыру бизнесті жүргізу тәсілдерін өзгертті және маркетинг осы трансформацияның ажырамас бөлігі болды. Қазақстанда, басқа елдердегідей, цифрлық технологиялар компаниялардың маркетингтік стратегияларына белсенді түрде енгізілуде. Алайда, толық цифрландыру жолында проблемалар да, перспективалар да бар. Қазақстан Республикасында цифрлық маркетинг соңғы жылдары интернеттің енуінің өсуі мен бизнесте цифрлық технологияларды пайдаланудың арқасында белсенді дамып келеді. Ғылыми зерттеудің негізгі бағыттары мен идеялары маркетингті цифрландырудың әлемдік және қазақстандық тәжірибесін және оның Маркетинг теориясы мен практикасындағы трансформациясын зерделеу болып табылады. Жұмыстың ғылыми маңыздылығы білім беру процесінде қолдана отырып, маркетинг құралдарын цифрландыру мен әртараптандырудың негізгі даму тенденцияларын анықтау болып табылады. Жұмыстың практикалық маңыздылығы әртүрлі типтегі және меншік нысандарындағы кәсіпорындардың маркетингтік қызметін ұйымдастыру процесінде жүргізілген зерттеу нәтижелерін пайдалану мүмкіндігінде жатыр. Зерттеу нәтижелерін іске асыру шеңберінде Маркетинг теориясы мен практикасы цифрлық технологияларды пайдалана отырып, экономиканы неғұрлым тиімді дамыту үшін заманауи құралдар мен әдістерге ие болады. Жұмыс нәтижелері маркетингте цифрландыруды дамытуды ынталандыру саласындағы бағдарламаларды әзірлеу және іске асыру кезінде пайдаланылуы мүмкін

1. Информационно-коммуникационные технологии и связи. Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам Республики Казахстан. URL: https://stat.gov.kz/ru/industries/business-statistics/stat-it/ (дата обращения: 21.10.2024)

2. Государственная программа «Цифровой Казахстан», 2018–2022. URL: https://egov.kz/cms/ru/digital-kazakhstan (дата обращения: 20.10.2024)

3. Definition of Digitalization - IT Glossary | Gartner // URL: https://www.gartner.com/en/informationtechnology/glossary/digitalization (accessed: 22.10.2024)

4. Концепция цифровой трансформации, развития отрасли информационно-коммуникационных технологий и кибербезопасности на 2023– 2029 годы. Постановление Правительства Республики Казахстан от 28 марта 2023 года № 269. URL: https://adilet.zan.kz/rus/docs/P2300000269 (дата обращения: 23.10.2024)

5. Papagiannidis S., Harris J., Morton D. WHO led the digital transformation of your company? A reflection of IT related challenges during the pandemic // International Journal of Information Management. 2020. № 55(102166), pp. 1–5.

6. Bawack R.E., Bonhoure E., Kamdjoug J.-R.K., Giannakis M. How social media live streams affect online buyers: A uses and gratifications perspective International // Journal of Information Management. 2023, no. 70, pp. 357–368.

7. Завьялова О.В. Маркетинг в условиях цифровой трансформации // Экономический вектор. – 2021. – № 4. – С. 61–64.

8. Голдыбаев Д.И. Эволюция цифрового маркетинга и его роли в управлении бизнесом // Практический маркетинг. – 2022. – № 4. – С. 36–41.

9. Котлер Ф. Маркетинг 4.0. Разворот от традиционного к цифровому. – М.: Бомбора, 2019. – 224 с.

10. Воротников А.М. Цифровой маркетинг как актуальный механизм управления рекламной деятельностью в современной российской экономике // Журнал исследований по управлению. – 2019. – № 3. – C. 133–140.

11. Артамонова О.В. Актуальность использования digital-инструментов при продвижении продукта на современном рынке // Научный журнал «Молодой ученый». – 2017. – № 10(144). – С. 184–187.

12. Шевченко Д.А. Цифровой маркетинг: обзор каналов и инструментов // Практический маркетинг. – 2019. – № 10(272). – С. 29–37.

13. Буганова А.А., Умирзаков С.Ы., Нурпеисова А.А. Цифровая экономика и цифровая трансформация в Казахстане. Central Asian Economic Review. 2022, no. 5, pp. 155–168. URL: https: // doi. org/10.52821/2789-4401-2022-5-155-168 (дата обращения: 21.10.2024)

14. Насакаева Б.Е. Возможности развития интернет-маркетинга в Республике Казахстан // Практический маркетинг. – 2021. – № 5(291). – С. 22–29. URL: https://C:/Users/Админ/Downloads/vozmozhnostirazvitiya-internet-marketinga-v-respublike-kazahstan%20(1).pdf (дата обращения: 23.10.2024)

15. Насакаева Б.Е., Стожарова К.С. Почему стоит применять маркетинг в социальных сетях? // Актуальные исследования. – 2020. – № 2. – С. 49–52.

16. Икбаев Д., Ефремов А., Комаров Н. Цифровой маркетинг в Казахстане: успеть использовать окно возможностей // Экономика и бизнес. 18 Апреля 2022. URL: https://forbes.kz/articles/tsifrovoy_marketing_v_kazahstane_uspet_ispolzovat_okno_vozmojnostey

17. Сахова Г. Digital PR и интернет-маркетинг – наиболее востребованные инструменты рекламы в РК. URL: https://www.inform.kz/ru/digitalpriinternetmarketingnaiboleevostrebovannyeinstrumentyreklamyvrk_a3531954 (дата обращения: 16.10.2024)

18. Кажиева Ж.Х., Қуантқан Б., Сапарова Б.С., Агумбаева А.Е. Тенденции и перспективы развития электронной коммерции в Республике Казахстан // Научный журнал «Вестник университета «Туран». – 2024. – № 2(102).– С. 214–229.

19. Хегай Е., Кайбасарова К, Мұсабаева Т. Цифровая торговля в Казахстане: бурный рост и цифровой налог // Финансы. 15 Ноября 2021. URL: https://forbes.kz/articles/tsifrovaya_torgovlya_v_kazahstane_burnyiy_rost_i_tsifrovoy_nalog

20. Титенко А.О. Пользовательский опыт в электронной коммерции // Интернет-маркетинг. – 2021. – № 01(113). – С. 12–21.

21. Индикаторы цифровой экономики 2022: статистический сборник. URL: https://issek.hse.ru/mirror/pubs/share/780810055.pdf (дата обращения: 12.10.2024)

22. Гостенина В.И. Цифровая коммуникация: технология управления концепцией маркетинга доверия // Коммуникология. – 2021. – № 3. – С. 74–87.

23. Маликов С. Какой поисковик самый популярный в Казахстане. URL: https://abcdesign.kz/stati/135samyjpopulyarnyjpoiskovikvkazakhstane (дата обращения: 16.10.2024)

24. Темников А.О. Современные подходы к определению термина «цифровая трансформация» // Гуманитарные, социально-экономические и общественные науки. – 2023. – № 3. – С. 222–229.

25. Шафранский П.К. Анализ стратегических основ для успешных цифровых преобразований бизнес-модели предприятия // Финансовые рынки и банки. – 2021. – № 5. – С. 70–73.