Интернационалдандыру интеграцияның сын-тегеуріндеріне жауап ретінде: жаһандану жағдайында ҚР-ның ЖОО-ларын басқару

ЮНЕСКО-ның 2014-2021 жж. аралығына арналған білім беру стратегиясына сәйкес, интернационалдандыру басым бағыттардың бірі болып табылады. Бұл бағытта интеграциялық үдерістердің жаһандық және өңірлік деңгейлерде ықпал еткен үрдістері мен қиындықтары көрініс табады. Бүгінгі таңда академиялық ынтымақтастыққа қатысушылардың өзара қарым-қатынасы қалыптасатын жағдайда көптеген мәдениеттің, жүйенің саяси-құқықтық ерекшеліктерін есепке ала отырып, ЖОО-лық интернационалдандыру стратегиялары сыртқы ортаның алуантүрлілігі мен күрделілігін көрсетеді. Мақалада қазақстандық ЖОО-да интернационалдандыру үрдістерінің даму жағдайы талданады, ал табысты іске асыру стратегиялық басқаруға жауапты университет қызметкерлеріне байланысты, бірақ көбінесе операциялық менеджментке жауапты адамдарға байланысты. Келтірілген деректерге сәйкес, халықаралық ынтымақтастық бөлімінің қызметкерлері бұл бағыттың кәсіпқой мамандарын біріктіретін ақпараттандырумен байланысты, кәсіби дайындыққа қатысты, ұйымдастырудың жоқтығымен байланысты мәселелерді бастан кешіруде. Қазіргі уақытта интернационалдандыру үдерістерін басқару бойынша нақты ұсыныстарды әзірлеу, осы процестерді жүзеге асыруға тікелей қатысы бар ЖОО қызметкерлері үшін консультациялар мен тренингтер өткізу жөнінде жұмысты бастау қажет. Мақалада ЖОО-ларға қол ұшын беру мақсатында интернационализациялау стратегиясын және оны жүзеге асыру жолдарын жүйелі аналитикалық тәсілмен бастауға көмектесетін бірқатар ұсыныстар ұсынылады.

internationalization, integration, neofunctionalism, intergovernmentalism, higher education, university management, интернационализация, интеграция, неофункционализм, интерговернментализм, высшее образование, управление вузом, интернационалдандыру, интеграция, неофункционализм, интерговернментализм, жоғары білім, ЖОО-ны басқару

1. Torsten Kalvemark and Marijk van der Wende (1997). National policies for the internationalisation of higher education in Europe. Produced by the National Agency for Higher Education (Hogskoleverket), Stockholm.

2. Jane Knight (2003). Updating the definition of internationalization, international higher education. Issue 33. Boston College Center for International Higher Education.

3. PeterScott (1998). Massification, internationalization and globalization, in Peter Scott (ed.) The globalization of higher education. The society for Research into Higher Education / Open University Press, Buckingham, pp. 108-129.

4. Finn Laursen (1995). The political economy of European integration. European Institute of Public Administration. Martinus Nijhoff Publishers.

5. Christopher J. Bickerton, Dermot Hodson, Uwe Puetter (2015). The new intergovernmentalism: states and supranational actors in the Post-Maastricht Era. Oxford University Press.

6. Simon Marginson and Marijk van der Wende (2006). Globalisation and higher education. Available at: https://www.oecd.org/edu/research/37552729.pdf.

7. Marina Galushkina (2006). Export of education // Expert. № 28-29 - (429).

8. Rui Yang (2002). Third delight: the internationalization of higher education in China. East Asia: history, politics, sociology and culture. Psychology Press.

9. Hans de Wit (2010). Internationalization of higher education in Europe and its assessment, trends and issues. Accreditation Organization of the Netherlands and Flanders. Available at: https://educ.utm.my/sanitah/files/2016/02/Internationalisation_of_Higher_Education_in_Europe_DEF_december_2010.pdf.

10. Jason Sparks et al. (2015). Becoming Bologna capable: strategic cooperation and capacity building in international offices in Kazakhstani HEIs in A. Curaj et al. (eds.), The European Higher Education Area. DOI 10.1007/978-3-319-20877-0_8.

11. Aleksander Lukin et al. (2016). Chinese global project for Eurasia setting a goal: analytical report. Moscow: Science Expert.

12. Koshanova S., Rakisheva B. (2016). Educational migration from the Republic of Kazakhstan to the People’s Republic of China as one of the aspects of strategic cooperation between countries (Results of sociological research) // Public Opinion Research Institute, L.N. Gumilyov ENU. - 48 p.

13. OECD (2017). Higher education in Kazakhstan 2017: reviews of national policies for education. OECD Publishing. https://doi.org/10.1787/9789264268531-en.

14. Marek Polak (2017). Internationalization in higher education - from ad hoc to maturity. Warsaw University of Technology. Available at: www.researchgate.net/publication/322086139_Internationalisation_in_Higher_Education_-_from_Ad_Hoc_to_Maturity.

15. William I. Brustein (2015). It takes an entire institution: a blueprint for the global university. Ohio State University. Available at: https://oia.osu.edu/pdf/reports/GlobalUniversityBlueprintRevised2015.pdf.