Мұстафа Шоқайдың Түркістан өлкесінде және Қазақстанда жүргізілген кооперациялау туралы

Мұстафа Шоқайдың өз отанында бұрын жарияланбаған 12 томдық туындысының жарық көруі, біздің пікірімізше, экономикалық ілімдер тарихын және Қазақстанның экономикалық тарихын маңызды түрде байыта түсуіне мүмкіндік береді. Алаш қозғалысының негізін қалаушылардың бірі және КСРО аумағынан тыс жерде кеңес билігіне деген қазақ оппозиясының көшбасшысы ретінде, ол өзінің қоғамдық-саяси қызметтері мен талдамалық зерттеулерінде сол уақыттарда Кеңес Одағында жалпы, және Қазақстан мен Орталық Азияда жекелей орын алған саяси-экономикалық үдерістеріне маңызды түрде көңіл бөлген. Өткен ғасырдың 20-30 жылдары Кеңес өкіметінің жүргізген кооперациялау саясаты социалистік қоғамдық құрылысты қалыптастыру ісіндегі маңызды тетік болып табылады. Бұл мақалада Мұстафа Шоқайдың пролетариат диктатурасы жүргізген осы үдеріске деген көзқарастары қарастырылған. Оның осы мәселеге қатысты жарияланған еңбектеріне, әсіресе Қазақстан мен Түркістан өлкесіне қатысты жүргізілген талдаулары оның кооперативтік процестің теориясы мен практикасына қосқан елеулі үлесін, сондай-ақ, ол жүргізілген кеңестік кооперациялаудың қайғылы салдарларын қалай ауыр сезіммен қабылдайтынын және оның жағымсыз жақтарын ашқанын дәлелдейді. Өзінің жарияланымдарында Мұстафа Шоқай Кеңес үкіметінің Ресей империясының бұрын артта қалған шет елдерінде жүргізген ынтымақтастығының жағымсыз жақтарын ашып қана қоймай, сонымен қатар осы процесте оң нәтижелерге қол жеткізу үшін нақты ұсыныстар береді.

кооперирование, потребительская кооперация, крестьянское хозяйство, сельское хозяйство, реформа, животноводство, снабженческо-сбытовая кооперация, доход, collectivization, consumer cooperation, farm household, agriculture, reform, animal husbandry, supply-sale cooperation, income, кооперациялау, тұтыну кооперациясы, шаруа қожалығы, ауыл шаруашылығы, реформа, мал шаруашылығы, жабдықтау-өткізу кооперациясы, кіріс

1. Шокай М. Туркестан под властью советов (К характеристике диктатуры пролетариата) // Шығармаларының толық жинағы. Он екі томдық. 8 том. - Алматы: Дайк-Пресс, 2013.

2. Шокай М. На партийных съездах Туркестана // Шығармаларының толық жинағы. Он екі томдық. 4 том. - Алматы: Дайк-Пресс, 2012.

3. Шокай М. Туркестан перед второй пятилеткой // Шығармаларының толық жинағы. Он екі томдық. 7 том. - Алматы: Дайк-Пресс, 2013.

4. Шокай М. Обращение киргиз к Ленину // Шығармаларының толық жинағы. Он екі томдық. 2 том. - Алматы: Дайк-Пресс, 2012.

5. Шокай М. Советская власть и киргизы // Шығармаларының толық жинағы. Он екі томдық. Том 2. - Алматы: Дайк-Пресс, 2012.

6. Шокай М. В советском Казахстане // Шығармаларының толық жинағы. Он екі томдық. Том 3. - Алматы: Дайк-Пресс, 2012.

7. Шокай М. Из политических настроений в Туркестане // Шығармаларының толық жинағы. Он екі томдық. Том 3. - Алматы: Дайк-Пресс, 2012.

8. Шокай М. На туркестанских базарах // Шығармаларының толық жинағы. Он екі томдық. Том 6. - Алматы: Дайк-Пресс, 2013.