Жергілікті бюджеттерді басқару тиімділігін арттыру

Мақалада Қазақстан Республикасы тәуелсіздік алғаннан кейін қаржы жүйесін реформалауға түрткі болған әлеуметтік-экономикалық қайта құрулар қарастырылады. Меншікті және тиімді бюджет жүйесін қалыптастыру мемлекеттің нарықтық экономика жағдайында даму жолында негізгі міндетке айналды. Сонымен қатар, экономикалық процестерге шектеулі әсер ету жағдайында негізгі құралдардың бірі ретінде нарық жағдайындағы бюджет жүйесінің рөлі айтарлықтай өсті. Негізгі міндет үш деңгейлі бюджеттік жүйені қалыптастыру болды: республикалық, жергілікті облыстық және жергілікті қалалық (аудандық). Осыған байланысты қабылданған ҚР Бюджет кодексі мен «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» Заң жергілікті атқарушы органдардың өз бюджеттерін қалыптастыруының қазақстандық моделінің негізін қалады. Алайда, бюджет жүйесі саласындағы заңнама өзгеруді тоқтатпайды. Мемлекеттік басқару жүйесіндегі модернизация, өндірістік және технологиялық бәсекелестік, шекаралары мен мүдделері ортақ мемлекеттердің экономикалық интеграциясы, сондай-ақ көптеген ішкі проблемалар жергілікті биліктен өзгерістерді және қазіргі болмысқа сәйкестікті талап етеді. Зерттеудің мақсаты – жергілікті бюджеттерді басқарудың тиімділігін арттыру бойынша ұсыныстар әзірлеу болып табылады.

1. Исатаев К.Б. Вопросы эффективности и результативности бюджетных расходов // Вестник университета «Туран». – 2014. – № 14 (574). – С. 35–41.

2. Зейнельгабдин А.Б. Финансовая система Казахстана: становление и развитие / Монография. – Астана: Изд. КазЭУФиМТ, 2008. – С. 226.

3. Концепция разграничения полномочий между уровнями государственного управления и совершенствования межбюджетных отношений, одобренная Постановлением Правительства РК от 10.02.2003 г. № 147.

4. Омирбаев С.М. Бюджетная система РК. Учебник. – Астана, 2007. – С. 487.

5. Бюджетная система России / под ред. проф. Г.Б. Поляка – М.: ЮНИТИ – ДАНА, 1999. – С. 550.

6. Ильясов К.К., Исахова П.Б. Расходы государственного бюджета: учебное пособие. – Алматы: Экономика. – 2003.

7. Адамбекова А.А. Государственный бюджет [Текст] / Омирбаев С.М., Интыкбаев С.Ж., Адамбекова А.А., Парманова Р.С. – Алматы: ТОО РПИК «Дәуір», 2011. – С. 343–354.

8. Утибаев Б.С., Жунусова Р.М., Саткалиева В.А. Государственный бюджет: Учебник / Под общ. ред. к.э.н., доцент Утибаева Б.С. – Алматы: Экономика, 2006. – С. 412

9. Афанасьев М.П., Алехин Б.И. Программный бюджет: цели, классификация и принципы построения // Финансовый журнал Академии бюджета и Казначейства. – 2010. – № 3. – С. 5–18.

10. Приказ министра национальной экономики РК от 30.12.2014г. № 195 «Об утверждении правил разработки и утверждения (переутверждения) бюджетных программ (подпрограмм) и требований к их содержанию».

11. Бюджетная политика РК. Электронный источник // URL: https://egov.kz/ (дата обращения: 07.10.2020)

12. Актуальные вопросы реформирования бюджетного процесса в РК. АО «Институт экономических исследований» МЭБП РК. Электронный источник // URL: http://refleader.ru/jgeotrmerujgmer.html (дата обращения: 07.10.2020)

13. Национальная бюджетная сеть Казахстана. Академия государственного управления при Президенте РК // URL: http://budget.kz/ (дата обращения: 07.10.2020)

14. Иванов Е.В. Зарубежный опыт управления расходами бюджета и возможность его применения в России в целях повышения эффективности использования бюджетных средств // Вестник Омского университета. – 2012. – № 3. – С. 342–346. // URL: https://elibrary.ru/item.asp?id=26124350 (дата обращения: 11.10.2020)

15. Бельская Е.В. Государственные программы как инструмент повышения эффективности бюджетных расходов / Е.В. Бельская // Задачи повышения эффективности бюджетных расходов и пути их реализации: материалы конференции. – М., 2010.

16. Молдагаипов Р., Жакенова А. Роль субсидии в выполнении государственных функций реализации социально значимых задач развития.

17. Послание Президента страны Н.Н. Назарбаева народу Казахстана от 6 февраля 2008 года «Рост благосостояния граждан Казахстана – главная цель государственной политики». // URL: https://www.zakon.kz/ (дата обращения: 29.11.2020)

18. Указ Президента РК «О Системе ежегодной оценки эффективности деятельности центральных государственных и местных исполнительных органов областей, городов республиканского значения, столицы» // URL: https://online.zakon.kz/ (дата обращения: 29.11.2020)

19. Бюджетный кодекс РК. // URL: https://online.zakon.kz/ (дата обращения: 29.11.2020)

20. Курманалиева А.А. Проблемы финансирования расходов государственного учреждения и пути их решения [Текст] А.А. Курманалиева. – Павлодар: Вестник Инновационного Евразийского университета, 2015. – № 2. – С. 16–19. – ISN 1729-53GX.

21. Счетный комитет Казахстана высказал замечания по исполнению бюджета [Электронный ресурс]. – Астана: Информационное агентство «Региум», 2017. URL: http://regnum.ru/news/2276691.html (дата обращения: 28.11.2020).

22. Мишаева Е.А. Анализ факторов, влияющих на эффективность государственного финансового контроля за расходами бюджета на реализацию целевых программ // Вестник финансового университета. – 2013. – № 4. – С. 120–130.

23. Концепция совершенствования системы государственного планирования, ориентированного на результаты, утвержденная Указом Президента РК от 28.08.2013г. № 625.

24. Минаева Е.А. Оценка эффективности государственного финансового контроля за расходами федерального бюджета за реализацией целевых программ // Финансовая аналитика: проблемы и решения. – 2014. – № 30(216). – С. 56–63.