Қазақстан Республикасындағы инженерлік кадрларды даярлауды талдау

Қазақстан экономикасын индустриялық-инновациялық дамытудың негізгі міндеттерінің бірі елімізді әлемнің жетекші экономикаларымен бір қатарға қалыптастыру мақсатында жоғары технологиялық өндірісті күшейту болып табылады. Ақша ықпалы мен техникалық қайта қаруландыру өздігінен алға қойылған мәселені шеше алмайды, сондықтан техникалық жоғары оқу орындар білікті кадрларды дайындау мәселесіне назар аударуы тиіс. Әрбір өндірістің автоматтандыру дәрежесіне қарамастан оның артында адам тұрады, сондықтан, кез-келген, тіпті кішігірім өнеркәсіптік өзгерістер жаңа құзыреттер мен кадрлық қолдауды қажет етеді. Бүгінде инженерлік білім мемлекеттің экономикалық потенциалын қалыптастырады және оның сапасының артуымен экономикадағы өзгерістердің жылдамдауына деген үміт пайда болады. Бұл жұмыста талдау, синтез, құрылымдау сияқты әдеби дереккөздердің ақпаратын жүйелеу әдістері қолданылды. Алғашқы ақпаратты жинау Қазақстан Республикасының Ұлттық статистика бюросының Стратегиялық жоспарлау және реформалар жөніндегі агенттігі, және де, Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігінің сайттарында орналастырылған әлеуметтанушылық және кабинеттік зерттеулер жолымен жүргізілді. Мақалада еліміздің техникалық жоғары оқу орындарының мамандарын даярлау жүйесін дамыту туралы тұтас түсінік беретін заманауи инженерлік білім беру тұжырымдамалары жүйеленген. Қазақстан Республикасында инженерлік кадрларды өңірлік даярлауды талдау кәсіпорындардың Төртінші өнеркәсіптік революцияға өту мүмкіндіктері мен жолдарын бағалауға мүмкіндік береді. Экономиканың негізгі салаларын дамыту трендтерін анықтау техникалық жоғары оқу орындардың түлектерінің құзыреттілік картасын әзірлеуге мүмкіндік береді. Жаңа формациядағы инженерлік мамандардың көбеюі еліміздің экономикалық қауіпсіздігін нығайту үшін қажет.

1. Первый Всемирный доклад ЮНЕСКО по инженерным наукам: нехватка инженеров – угроза развитию. Франция, 2010 // Портал UNESCO.ORG – URL: http://unesdoc.unesco.org/images/0018/001897/189753e.pdf (дата обращения: 03.08.2022)

2. Crawley E.F., Malmqvist J., Östlund S. Rethinking Engineering Education. The CDIO Approach. 2014.

3. GibbsA., Kennedy D., VickersA. Learning Outcomes, Degree Profiles, Tuning Project and Competences. J. of the European Higher Education Area. 2012, no. 15(5), pp. 71–87.

4. Kirkpatrick D., Kirkpatrick J. Implementing the Four Levels: A Practical Guide for Effective Evaluation of Training Programs / D. Kirkpatrick, J. Kirkpatrick // San Francisco, CA: Berrett-Koehler. 2007. P. 143.

5. Rebrin O., Sholina I. Features of the modern educational environment for engineers, DAAAM International Scientific Book, Published by DAAAM International Vienna. Vienna. 2014.

6. Ruane M. Action learning in postgraduate executive management education: an account of practice / M. Ruane //Action Learning: Research and Practice. 2016. Vol. 13–3. Р. 272–280.

7. James J. Duderstadt. Engineering for a Changing World. A Roadmap to the Future of Engineering Practice, Research, and Education. The University of Michigan. 2014.

8. Tatum Ch.B. Developing and Evaluating Educational Programs / Ch. B. Tatum.: Cincinnati, OH: Southwestern College. 2017.

9. Benade L., Jacson. M. Transforming Education. Design&Governance in Global Contexts // eds. Singapore: Springer. 2018. DIO: https://doi.org/10.1007/978-981-10-5678-9 (дата обращения: 18.08.2022)

10. Tejedor G., Rosas-Casals M., Segalas J. Patterns and trends in engineering education in sustainability. International Journal of Sustainability in Higher Education. 2019. Vol. 20-2, Р. 360–377. URL: https://doi.org/10.1108/IJSHE-07-2018-0131. (дата обращения: 19.08.2022)

11. Badkoobehi H. Emerging Trends in Technology and Engineering Education International // Journal of Advances in Science Engineering and Technology. 2018. Vol. 6. Issue–3. Р. 78–84.

12. Соболев Л.Б. Проблемы инженерного образования // Экономический анализ: теория и практика. – 2018 – Т. 17. – С. 1252–1267.

13. Гладких Б.А. Система высшего образования в США: особенности организации и управления // Экономика образования. – 2015. – № 6. – С. 68–89.