Цифрлық трансформация: Қазақстандағы ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың ретроспективасы және дамуы

Мақаланың мақсаты – Қазақстандағы ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың дамуы және ретроспективасы деңгейінде цифрлық трансформация туралы мәселені қарастыру. Қазақстан Республикасында бірнеше онжылдық ішінде болған ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың қалыптасуы мен дамуына талдау жүргізілді. Ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың дамуының негізгі кезеңдері бөлініп, әр кезеңнің ерекшеліктері көрсетілді. Сонымен қатар, цифрландыруды қамтамасыз етуге бағытталған нормативтік құқықтық актілерге талдау жүргізілді. Сонымен қатар, мақалада «цифрландыру» ұғымы қоғамды цифрлық трансформациялау үдерісінің негізгі термині ретінде қарастырылады. Атап айтқанда, цифрландыру үдерісінің негізгі сипаттамалары бөліп көрсетіліп, автордың осы тұжырымдамаға берген анықтамасы ұсынылған. Мақалада мемлекеттік басқарудың ажырамас бөлігі ретінде мемлекеттік қызметтер көрсету жүйесіне ерекше назар аударылады. Цифрлық трансформация процесінде электронды мемлекеттік қызметтер – халықтың өмір сүру сапасы мен қанағаттануының басты көрсеткіші ретінде ерекше рөл атқарады. Осы жұмыста мемлекеттік қызметтер мемлекеттік басқару жүйесінің негізгі элементі ретінде қарастырылады. Электронды мемлекеттік қызметтер негізгі бағдарламалық құжаттар арқылы бақыланатын, мемлекеттік саясаттың басты бағыттарының бірі ретінде көрсетілген.

1. О Государственной программе Президента Республики Казахстан информатизации системы среднего образования Республики Казахстан: утв. Распоряжением Президента Республики Казахстан 22 сентября 1997 г. № 3645. URL: https://adilet.zan.kz/rus/docs/N970003645_/links (дата обращения: 06.06.2021).

2. О Концепции единого информационного пространства Республики Казахстан и мерах по ее реализации: утв. Постановлением Правительства Республики Казахстан 29 июля 1998 г. № 715. URL: https://adilet.zan.kz/rus/docs/P980000715_/links (дата обращения: 06.06.2021).

3. О Государственной программе формирования и развития национальной информационной инфраструктуры Республики Казахстан: утв. Указом Президента Республики Казахстан 16 марта 2001 г. № 573. URL: https://adilet.zan.kz/rus/docs/U010000573_/history (дата обращения: 06.06.2021).

4. О Государственной программе формирования «электронного правительства» в Республике Казахстан на 2005-2007 годы: утв. Указом Президента Республики Казахстан 10 ноября 2004 г. № 1471. URL: https://adilet.zan.kz/rus/docs/U040001471_ (дата обращения: 06.06.2021).

5. Об утверждении Программы снижения информационного неравенства в Республике Казахстан на 2007-2009 годы: утв. Постановлением Правительства Республики Казахстан 13 октября 2006 г. № 995. URL: https://adilet.zan.kz/rus/docs/P060000995_ (дата обращения: 06.06.2021).

6. Об утверждении Программы развития «электронного правительства» Республики Казахстан на 2008-2010 годы: утв. Постановлением Правительства Республики Казахстан 30 ноября 2007 г. № 1155-1. URL: https://adilet.zan.kz/rus/docs/P0700011551 (дата обращения: 06.06.2021).

7. Закон Республики Казахстан № 217 «Об информатизации»: принят 11 января 2007 г.

8. О Государственной программе «Информационный Казахстан – 2020» и внесении дополнения в Указ Президента Республики Казахстан от 19 марта 2010 года № 957 «Об утверждении Перечня государственных программ»: утв. Указом Президента Республики Казахстан 8 января 2013 г. № 464. URL: https://adilet.zan.kz/rus/docs/U1300000464/history (дата обращения: 06.06.2021).

9. Закон Республики Казахстан №88-V «О государственных услугах»: принят 15 апреля 2013 г.

10. Закон Республики Казахстан № 418-V ЗРК «Об информатизации»: принят 24 ноября 2015 г.

11. Об утверждении Государственной программы «Цифровой Казахстан: утв. Постановлением Правительства Республики Казахстан 12 декабря 2017 г. № 827. URL: https://adilet.zan.kz/rus/docs/P1700000827 (дата обращения: 06.06.2021).

12. Daub М., Domeyer A., Lamaa А., Renz F. Digital public services: How to achieve fast transformation at scale. – 2020. URL: https://www.mckinsey.com/industries/public-and-social-sector/our-insights/digitalpublic-services-how-to-achieve-fast-transformation-at-scale (дата обращения: 06.06.2021).

13. Brown A.W., Fishenden J., Thompson M. Revolutionising Digital Public Service Delivery: A UK Government Perspective. – 2014. URL:https://www.researchgate.net/profile/Mark-Thompson-30/publication/277115283_Reinventing_Public_Service_Delivery_A_UK_Government_Perspective/links/5561a74208ae9963a11a1169/Reinventing-Public-Service-Delivery-A-UK-Government-Perspective.pdf (дата обращения: 06.06.2021).

14. Зубарев С.М. Правовые риски цифровизации государственного управления // Актуальные проблемы российского права. – 2020. – № 6. – С. 23–32.

15. Халин В.Г., Чернова Г.В. Цифровизация и ее влияние на российскую экономику и общество: преимущества, вызовы, угрозы и риски // Управленческое консультирование. – 2018. – № 10. – С. 46–63.

16. Цукарь С.С. Особенности оценки качества предоставления государственных услуг в электронной форме // Управленческое консультирование. – 2014. – № 10. – С. 137–144.

17. Ida Lindgrena, Sara Hofmannc, Ulf Melina. Close encounters of the digital kind: A research agenda for the digitalization of public services // Government Information Quarterly. – 2019. – Vol. 36. – No. 3. – P. 427–436.